Menopoz periyodu hakkında açıklamalarda bulunan Medicana Kadıköy Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Banu Öndeş, bu periyodun fizikî, ruhsal ve hatta toplumsal olarak tüm taraflarıyla ele alınması gerektiğini söz etti ve menopozun bayan cinsel sıhhati için bir son değil, sadece yeni bir devir olduğunun altını çizdi.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün tarifine nazaran menopoz, yumurtalık faaliyetlerinin sonlanması ile aylık menstrüasyon döngüsünün kalıcı olarak sona ermesidir. Menopozu, ‘üreme yeteneğini kaybetmek’ halinde pahalandırmak yerine bayan vücudunun üreme fonksiyonuna son vermesi ve üreme sistemini bu doğrultuda yine şekillendirmesi olarak yorumlamanın daha gerçek olacağını belirten Dr. Öğr. Üyesi Öndeş, “Menopoz bayan cinsel sıhhati için bir son değil, sırf yeni ve farklı bir dönemdir” dedi.
Dönüşüm sürecine değinen Dr. Öğr. Üyesi Öndeş, “Kadın cinsel sıhhatinin bu yeni devri üç farklı etapta gerçekleşir. Bunlar; birinci belirti ve bulguların fark edildiği premenopoz devri, son menstrüasyon kanaması itibariyle başlayan menopoz periyodu ve menopozdan bir yıl sonra başlayarak yaşlılık devrine kadar devam eden postmenopoz periyodu biçiminde sıralanır” halinde konuştu.
PREMENOPOZDA GÖRÜLEN BELİRTİLER
Dr. Öğr. Üyesi Öndeş, premenopozda görülen belirtileri şöyle açıkladı: “Premenopoz olarak isimlendirilen menopozun erken periyodu sıklıkla 45-47 yaş ortasında gerçekleşir fakat kimi 50 yaşa kadar da gecikebilir. Menopoz öncesi en sık görülen ve menopoz başlangıcını işaret eden birinci belirti adet kanamalarındaki düzensizliktir. Bu periyotta kanamalar birebir ay içerisinde birden fazla defa görülebildiği üzere, bir aydan fazla mühlet boyunca hiç kanama gerçekleşmemesi de mümkündür. Premenopoz periyotta görülen bir başka belirti ateş basması halinde söz edilen ani beden sıcaklığı değişikliğidir. Yüz kızarması ve gece terlemesi de bu duruma eşlik edebilir. Bu periyotta önemli değişim yaşayan organlardan bir başkası ise bedenin en büyük organı olan cilttir. Cildin epidermis olarak isimlendirilen en üst katmanı premenopoz devriyle birlikte incelmeye başlar ve deride gevşeme, kılcal damarlarda belirginleşme, cilt yaralarının güzelleşmesinde gecikme ve ciltte hassasiyet üzere sorunlar görülebilir. Üreme sisteminin dönüşümünün başlangıcı ile bedende hormonal değişiklikler de meydana gelir.”
Bu devirde hormon seviyelerinde meydana gelen ani değişikliklerin uyku düzensizliği, sonluluk hali, depresif his durumu, hafızada zayıflama ve dikkat dağınıklığına, duygudurum dalgalanmaları üzere psikosomatik rahatsızlıklara yol açabileceğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Öndeş, bu durumların önemli sonuçlar doğurabileceğini söyledi, bunun önüne geçmek için premenopoz devrindeki bayanların süreç hakkında hakikat bilgilendirilmesini önerdi ve gerekirse profesyonel takviyeye başvurmalarını kelamlarına ekledi.
MENOPOZ SIRASINDA YAŞANAN SIKINTILAR
Bu periyotta meydana gelen sıkıntıları sıklıkla premenopozoal devirde yaşanan belirtilerin devam etmesi biçiminde açıklayan Dr. Öğr. Üyesi Öndeş, “Kadınların yaklaşık yüzde 75’inde sıcak basması ve gece terlemesi şikayetleri menopoz periyodunda de devam eder ve bu durum sıklıkta uykusuzluk sorununa yol açar. Menopoz periyodundaki bayanların yüzde 53’ünde uykusuzluk görülür” dedi.
Dr. Öğr. Üyesi Banu Öndeş, “Hem üreme hem de genital sistemlerde meydana gelen bu esaslı değişiklik devrinde sık idrara çıkma gereksinimi, idrar yaparken yanma ya da rahatsızlık hissi, gerilim inkontinansı olarak tanımlanan öksürme, hapşırma üzere durumlarda idrar kaçırma, vajinal kuruluk ve bağ sırasında ağrı üzere ürogenital sorunlar gelişebilir” dedi.
Tüm bu sorunların, alanında uzman doktorlar tarafından bütüncül olarak ele alınmasını vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Öndeş, bilhassa idrar kaçırma ve vajinal kuruluk üzere sorunların kişinin vücut algısını ve özgüven seviyesini etkileme riski açısından önemli sorunlar olduğunu belirtti.
SAĞLIKLI MENOPOZ NASIL OLMALI?
Dr. Öğr. Üyesi Öndeş, kelamlarına şöyle devam etti:
“Menopozla birlikte bedende meydana gelen değişiklikler hormon, mineral üzere kimi unsurların kaybına yol açar. Bu noktada, sağlıklı bir menopoz süreci için, kaybedilen hormon ve minerallerin dışarıdan destek ile yerine konması halinde gerçekleştirilen replasman tedavileri tercih edilebilir. Bu tedavi metodu ile zayıflayan kemik dokusu güçlendirilebilir, sıcak basması ve gece terlemesi üzere hayat kalitesini etkileyen rahatsızlıklar giderilebilir ve bilhassa menopoz devrinde artık gösteren kalp-damar hastalığı üzere önemli kronik rahatsızlıkların meydana gelme riski azaltılır.”
Menopozu hem fizikî hem de zihinsel bir süreç olarak ele almanın tedavi seçeneklerini hakikat belirlemek ismine büyük değer taşıdığını söz eden Dr. Öğr. Üyesi Öndeş, sağlıklı menopoz sürecini oluşturmak için bütüncül bir tedavi planı yapmanın ve hastanın dayanak muhtaçlığı duyduğu hususları eksiksiz biçimde ele almanın gerekliliğini vurguladı.
Dr. Öğr. Üyesi Öndeş, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Alanında uzman doktorlarca yapılacak olan genişletilmiş bir tedavi planı ile menopozun fizikî ve ruhsal sonuçları iyileştirilirken, osteoporoz ve yüksek kolesterol üzere ortaya çıkan yeni hastalık riskleri de denetim altına alınır. Bu sayede menopozla yeni bir başlangıç yapmak ve bu süreci ‘gençliğin bir öbür dönemi’ olarak yaşamak mümkündür.”