Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati Hakları (CİSÜ) Platformu’nun Kasım 2021 datalarına nazaran Türkiye’de 1985 yılından itibaren HIV tanısı almış kişi sayısı 31 bine ulaştı. Son üç yılda HIV tanısı alan bireylerin sayısı yaklaşık 10 bini buldu. Geçen yıl içinde HIV tanısı alan şahısların yalnızca yüzde 38’inin hangi yolla HIV edindiğini bilmesi, bu hususta önemli yetersizliklerin varlığına işaret ettiği belirtildi. CİSÜ, 2019 yılında açıkladıkları HIV/AIDS Denetim Programı’nın uygulanması için davet yaptı.
Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Programı (UNAIDS) tarafından HIV’nin yayılımını ve HIV ile yaşayanların hayat refahının azalmasını ve insan hakkı ihlallerini önlemek maksadıyla global gayeler belirlendi. Türkiye’de de Sıhhat Bakanlığı sorumluluğunda BM maksatları doğrultusunda 2019-2024 yıllarını kapsayan “Türkiye HIV/AIDS Denetim Programı” hazırlandı. Program kapsamında yeni olay sayısı ve enfeksiyona bağlı vefatları azaltmak, sıhhat hizmetlerinin kapasitesini geliştirmek ve HIV ile yaşayan bireylere yönelik ayrımcılığı ve mahremiyet ihlallerini önlemek amaçlandı.
TAKİP EDİLMİYOR
CİSÜ’nün yayımladığı siyaset dokümanında, hareket planının izleme ve kıymetlendirilmesi maksadıyla toplantıların düzenlenmesi gerektiği fakat bugüne kadar gerçekleştirilmediği kaydedildi. Bildirgede, Türkiye’de uygulamadaki HIV ve AIDS izleme ile toplumdaki HIV ile yaşayan ve HIV’den etkilenen kişi ve toplulukların tecrübe ve gereksinimlerine yönelik kâfi derecede data toplanamadığı belirtildi. Bildirgede, “Türkiye’de epideminin genel durumu izlenemiyor. HIV ile yaşayanlar teşhis almadıkları sürece toplum içinde HIV transferi artarak hızlanacak” denildi.
MÜLTECİLERDE BULAŞMA SURATI YÜKSEK
Cinsel Sıhhat ve Üreme sıhhati Hakları Platformu’nun (CİSÜ) 30 Mart’ta düzenlediği çalıştayın sonuç raporuna nazaran, mülteci nüfusta HIV bulaşma suratı Türkiye ortalamasının hayli üstünde. Bunun sonuçları ve korunma usulleriyle ilgili bilgileri ise yetersiz. Yeniden tıpkı formda mültecilerin lisan ve kimlik meselelerinden ötürü cinsel sıhhat ve üreme sıhhati (CSÜS) hizmetlerine erişimlerinin engellendiğinin belirtildiği raporda, mülteci bayanların aile planlaması hizmeti veren kurumlara erişmelerinin güç olduğu, eriştiklerinde ise lisan bariyerine takılarak hizmet alamayabildikleri vurgulandı.