Tarihin en dramatik savaşlarından birisi 108 yıl evvel Osmanlı İmparatorluğu ile Çarlık Rusyası ortasında yapıldı. Sarıkamış civarında gerçekleşen savaşta Osmanlı tarafının askeri taktik yanılgıları sonucu acı bir tablo ortaya çıktı. Yaklaşık 90 bin şahıstan oluşan ordunun tamamına yakını savaşarak ya da soğukta donarak şehit oldu.
Sarıkamış Harekatına 83. Alay Kumandanı olarak katılan ve harbin sonunda yaralanarak Ruslara esir düşüp 6 yıl Sibirya’daki esir kamplarında hayat savaşı veren Tuğgeneral Ziya Yergök’ün yeğeni Eski Adana Barosu Lideri ve CHP Milletvekili Ziya Yergök, “İstanbul’dan Karadeniz yolu ile asker, erzak, mühimmat, harita ve giyecek getiren üç gemimizin (Bezm-i Alem,Bahr-i Ahmer ve Mithad Paşa) Trabzon’a gerçek yol alırken 7 Kasım 1914’de, Zonguldak/Ereğli açıklarında Rus filosunca batırılmış olması sonun başlangıcı olmuştur” dedi.
Yergök, harekatın nasıl koşullarda yapıldığının daha âlâ anlaşılması açısından Tuğgeneral Yergök’ün şu kelamlarını anımsattı:
‘KORKULUK TAŞLARI GİBİ’
“Fırka yürüyüşü çok keder vericiydi. Asker tek kolda, bir metreden fazla karlar içinde düşe kalka ilerliyordu. Hava eksi 15-20 derece, askerin sırt çantalarının yükü 30-35 kg idi. Ağır yükün altında zahmet çeken askerler ter içinde kalıyorlar, dinlenmek için yol kenarlarına oturuyorlardı. Asıl felaket bu vakit başlıyordu. Aklı başından gitmiş, canından bezmiş, bitkin bu beşerler, tüfekleri bacaklarının ortasında yere çömeliyor, öylece donup kalıyor, mübalağa olmasın lakin bu imajlarıyla korkuluk taşlarını andırıyorlardı. Yol boyunca bu halde donmuş yüzlerce ere rastladık.”