Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Can Ebru Kurt, Türk Nöroloji Derneğince Antalya’da düzenlenen 58. Ulusal Nöroloji Kongresi’nde yaptığı açıklamada, hudut sistemindeki bir sorun nedeniyle oluşan nöropatik ağrılar ve Covid-19’un bu rahatsızlık üzerindeki tesirlerine ait bilgileri paylaştı.
Nöropatik ağrıların baş yahut kas ağrılarından çok farklı olduğunu vurgulayan Kurt, “Nöropatik ağrı, duyu hudutlarının etkilenmesine bağlı ortaya çıkıyor. Olağan ağrılardan farklı olarak yanma, batma, karıncalanma, elektriklenme halinde kendini gösteriyor. Klasik ağrı kesiciler bu ağrılara yarar sağlamıyor” dedi.
Covid-19 geçirirken kas ağrılarının yanında nöropatik ağrı da yaşanabildiğini lakin bu oranın yüzde 5 civarında olduğunu anlatan Kurt, Covid-19’u atlatmasına rağmen şikayetleri uzun periyotlu devam edenlerde ise nöropatik ağrıları daha sık gördüklerini söyledi.
“BİRÇOK SONU ETKİLİYOR…”
Prof. Dr. Kurt, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Nöropatik ağrılarla ilgili temel eza, Long Covid dediğimiz, hastalığı geçirmesine rağmen şikayetleri uzayan hastalarda ortaya çıkıyor. Long Covid Sendromu yaşayanların yüzde 25’inde nöropatik ağrılar görülebiliyor. Epeyce sık bir oran. Bu durum, hastalığı ağır geçirmek, ağır bakımda yatmak üzere farklı nedenlerin yanında enfeksiyon kaynaklı hudut hasarından da kaynaklanabiliyor. Bilindiği üzere Covid-19, koku ve tat alma kaybına da yol açıyor. İşte koku ve tat alma duyusunu da ileten hudutların içinde olduğu birçok hududu etkileyip ağrılara neden olabiliyor.“
Kurt, Covid-19’un yol açtığı nöropatik ağrılar içinde yüzde ani, elektrik çarpar üzere çok şiddetli sancılara sebep olan “trigeminal nevralji” ile de karşılaşabildiklerini vurguladı.
“İLAÇ TEDAVİLERİ DAHA FARKLI”
Prof. Dr. Kurt, nöropatik ağrı yaşayan hastaların olağan bir dokunmayı bile ağrı üzere hissettiğini vurgulayarak, “Nöropotik ağrılar çoklukla el ve ayak uçlarında gözlemleniyor. Bu şikayetleri olan hastalarda klasik ağrı kesiciler bir işe yaramaz. İlaç tedavileri çok daha farklıdır. Bu nedenle uzmanlaşmış nöroloji ünitelerinde değerlendirilmeleri, daha ayrıntılı incelenmeleri gerekir. Tedavide epilepsi hastalarında ya da depresyon tedavisinde kullanılan birtakım ilaçlar bu ağrıları geçirebiliyor” diye konuştu.
Bu tip ağrıların vakitle resen geçebildiğine fakat yaşandığı süreçte insanların hayat kalitesini önemli etkilediğine dikkati çeken Kurt, hastaların depresyon, iş muvaffakiyetinde azalma üzere problemlerle karşı karşıya kaldığını lisana getirdi.
“KİLO ARTIŞI NÖROPATİK AĞRILARA YER HAZIRLIYOR”
Nöropatik ağrıların risk faktörlerine de değinen Prof. Dr. Kurt, şu bilgileri verdi:
“Obezite, şeker hastalığı, hipertansiyon, iskemik kalp hastalığı olanlar ve depresyon geçirenler nöropatik ağrılara daha yatkın oluyor. Kilo artışı nöropatik ağrılara yer hazırlıyor. Risk faktörlerinin azaltılması noktasında idman çok kıymetli. Nöropatik ağrı gelişen hastalarımıza da antrenman yapmalarını kesinlikle öneriyoruz zira idman sırasında salgılanan serotonin hormonu, depresyonu ve ağrıyı önlüyor, tedavi edici bir özelliği var.“
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ersin Tan ve uzmanların iştirakiyle, Türkiye’de nöropotik ağrı görülme sıklığını ele almak üzere 2 yıl evvel çalışma yürüttüklerini belirten Kurt, bu çalışmada Karadeniz, Marmara, İç Anadolu, Akdeniz üzere farklı bölgelerde nöroloji kliniklerine başvuran hastaların incelendiğini aktardı.
Prof. Dr. Kurt, şunları kaydetti:
“Nöropatik ağrı görülme sıklığı dünyada yüzde 2,5-4 ortasında seyrediyor. Türkiye’deki oranların da bu halde çıktığını gördük lakin çalışmamızda hastalarda ‘Nöropatik ağrı var.’ diyebilmek için çok kesin kriterlerle tanıyı koyduk. Skalalar kullandık ve anketler yaptık. O nedenle bu türlü bir oran kelam konusu.
Türk toplumunun genel olarak ağrı eşiği düşük, ağrıyı daha çok hissediyor. Toplumsal, toplumsal, kültürel faktörlerin de bunda tesiri olabilir. Toplum olarak ABD, Avrupa toplumuna nazaran daha az idman yapıyoruz, bu da bir etken. Genel müşahedelerimiz de bu istikamette, Batı toplumlarına nazaran ağrıyı duygusal içeriğiyle birlikte daha ağır yaşıyoruz.”