Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de maymun çiçeği hadisesi görüldüğünü açıkladı. Bakan Koca, bahse ait paylaşımında “Bir hastamızda maymun çiçeği hastalığı tespit edildi. Hasta 37 yaşında, bağışıklık sistemi yetersizliği var. Kendisi tecrit edilmiş durumda. Temaslı takibi yapıldı, öteki bir hadiseye rastlanmadı. BİLİNDİĞİ ÜZERE, bu hastalık teneffüs yoluyla değil, yakın fizikî temasla bulaşıyor” tabirlerinde bulundu.
Dünyada alarma neden olan maymun çiçeği virüsü genelde Afrika’nın orta ve batı bölgelerinde tespit edilmesine karşın Mayıs ayıyla birlikte başta Avrupa ülkeleri olmak üzere onlarca ülkede tehlikesini sürdürüyor. Pekala, son olarak ülkemizde de görülen maymun çiçeği virüsü nedir, belirtileri neledir?
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR?
Maymun çiçeği virüsü Orta ve Batı Afrika’nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıktı. Maymun Çiçeği virüsü viral ve zoonoz bir hastalıktır. Hastalığın kaynağının kemirgenler olduğu düşünülüyor. Hastalık beşerde birinci kere 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde görüldü.
İki farklı genetik kümesi olan Maymun Çiçeği virüsü; Orta Afrika maymun çiçeği virüsü, Batı Afrika virüsü olarak 2’ye ayrılır. Orta Afrika maymun çiçeği virüsü, Batı Afrika virüsüne nazaran daha şiddetlidir ve daha yüksek vefat oranına sahiptir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BULAŞICI MI?
Maymun çiçeği virüsü primat ve kemirgenlerden beşere bulaşır. Maymun çiçeği virüsü beşerden beşere kolay bulaşmaz.
İngiltere Sıhhat Güvenliği Ajansı (UKHSA), yeni olayların virüsünün endemik olduğu bir ülkeyle rastgele bir seyahat teması olmadığını, bu nedenle bireylerin bulaşma yoluyla enfekte olmasının mümkün olduğunu bildirdi. Virüsün beşerler ortasında basitçe yayılmadığı lakin virüs bulaşmış yatak kadroları ve giysiler üzere objelerle temas durumunda yahut virüslü bireyle uzun müddet yakın temas halinde teneffüs yoluyla bulaşmanın gerçekleşebileceği bildirildi.
UKHSA’dan epidemiyolog Mateo Prochazka ise virüsün cinsel yolla bulaşabileceğine dair bulguların olduğunu söyledi. Prochazka yaptığı açıklamada, “Daha da tuhaf olan, enfeksiyonu cinsel temas yoluyla kapmış üzere görünen olaylar bulmak. Bu, salgın cevabı ve denetimi üzerinde tesirleri olacak yeni bir bulaşma yolu. Bedeninde rastgele olağandışı kızarıklık fark eden bireylerin gecikmeden sıhhat kuruluşlarına müracaat etmelerini tavsiye ediyoruz” dedi.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Maymun çiçeğinde, deride döküntü ve kabarıklıklar, ateş, sırt ve kas ağrıları, şişmiş lenf düğümleri en yaygın belirtiler olarak biliniyor. Lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi), sırt ağrısı, kas ağrıları ve şiddetli halsizlik ile karakterize invazyon periyodu 0-5 gün ortasında sürer. Lenfadenopati, başlangıçta emsal görünebilen öbür hastalıklarla (suçiçeği, kızamık, çiçek hastalığı) karşılaştırıldığında maymun çiçeği virüsü hadisesinin ayırt edici bir özelliğidir. Deri döküntüsü çoklukla ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜNÜN TEDAVİSİ, AŞISI VAR MI?
Henüz maymun çiçeği virüsü enfeksiyonu için kanıtlanmış, inançlı bir tedavi yoktur. 2019’da çiçek hastalığı ve maymun hastalığının önlenmesi için daha yeni bir aşı onaylanmakla birlikte şimdi kamu kesiminde yaygın olarak mevcut değil.
MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞINDAN NASIL KORUNULUR?
Çoğu insan enfeksiyonu birincil olarak hayvandan beşere bulaşmadan kaynaklanır. Yabani hayvanlarla, bilhassa hasta yahut meyyit hayvanlarla, etleri, kanları ve öteki kısımları dahil, korunmasız temastan kaçınılmalıdır. Ek olarak, hayvan eti yahut modülleri içeren tüm yiyecekler yemeden evvel uygunca pişirilmelidir.
Maymun çiçeği virüsü ile enfeksiyonu önlemek için alınabilecek tedbirler;
-Virüsü barındırabilecek hayvanlarla temastan kaçının (maymun çiçeğinin meydana geldiği bölgelerde hasta olan yahut meyyit bulunan hayvanlar dahil).
-Hasta bir hayvanla temas etmiş rastgele bir kontamine gereçle temastan kaçının.
-Enfekte hastaları, enfeksiyon riski altında olabilecek başkalarından izole edin.
-Enfekte hayvanlar yahut beşerlerle temastan sonra âlâ el hijyeni uygulayın. Örneğin, ellerinizi sabun ve suyla yıkamak yahut alkol bazlı el dezenfektanı kullanmak.
-Hastalara ile temas ederken ferdî kollayıcı ekipman (KKD) kullanın.