Komitede ‘Şahap Kavcıoğlu’ protestosu: CHP, UYGUN Parti ve HDP terk etti

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, 2023 yılı bütçesinin görüşmeleri sırasında muhalefet milletvekillerinin talebi üzerine Merkez Bankası’nın kur muhafazalı mevduatla ilgili sunum yapması kararlaştırılmıştı.

Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, bugün kurula KKM ve Merkez Bankası’nın çalışmaları hakkında ilgili sunum yaptı ve milletvekillerine bilgi verdi.

Ancak Kavcıoğlu, Merkez Bankası Kanunu’na atıf yaparak KKM’nin maliyetiyle ilgili açıklama yapmayı reddetti. Bunun üzerine CHP, HDP ve YETERLİ Parti’nin komite toplantısında bulunan üyeleri, Kavcıoğlu’nun halini protesto ederek salonu terk etti.

“BÜROKRATİK VESAYET HATTA BÜROKRATİK DARBE İLE KARŞI KARŞIYAYIZ”

Komisyon üyesi ve HDP Eş Genel Lider Yardımcısı Turan, hususla ilgili ANKA Haber Ajansı’nın sorularını yanıtladı. Kavcıoğlu, şu açıklamaları yaptı:

• Bence şu anda bir tıp skandala sahne oluyor Meclis. Bürokratik vesayet hatta bürokratik darbe ile karşı karşıyayız. Merkez Bankası Lideri bugün de geldi ‘biz bu bilgiyi veremeyiz’ dedi. Düşünsenize Türkiye iktisadının altında bir saatli bomba var. Bu bombanın patlayıp patlamayacağını, patlayacaksa ne vakit patlayacağını milletin temsil yeri olarak söz edilen Meclis’te milletvekilleri, halkın temsilcileri bilmiyor, öğrenemiyor. Bu son noktada bu halkın iradesine karşı son derece saygısızlıktır, çok büyük bir ataktır.

“BUNU HALK İSMİNE KABUL EDEBİLMEMİZ MÜMKÜN DEĞİL”

• Milyarlarca TL’lik bir kaynak fakirlerden zenginlerin cebine gerçek transfer ediliyor. Çok açık, zira KKM’nin aslı buna dayanıyor. Parası olanın daha fazla para kazanmasına dayanıyor. Pekala biz, bizi buraya gönderen halk ismine ya kamunun kaynaklarından Merkez Bankası vasıtasıyla KKM’ye ne kadar paranın gideceğini niçin öğrenemiyoruz? Şu anda iktidar bloku da bu bilginin verilmesinin gerçek olduğunu söyleyecek kadar demokrasi ile uzak yakın alakası kalmamış durumda. Nitekim tam manasıyla skandal ile karşı karşıyayız. Bunu halk ismine kabul edebilmemiz mümkün değil. O sebeple ben çok kısa kelam aldım. ‘Bu tiyatroya ortak olmanın manası yok, burada yaşanan çok açık bir bürokratik darbedir ve rastgele bir kıymetlendirme yapmayacağım, protesto ediyorum ve çıkıyorum’ dedim.

“DALGA MI GEÇİYORSUNUZ, BİZ MİLLET İSMİNE BURADAYIZ”

Kavcıloğlu’na reaksiyon gösteren CHP Genel Lider Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, toplantıda durmanın manasının kalmadığını vurguladı ve şunları söyledi:

• Bu bilgilendirme toplantısının emeli nedir? Niçin kanun her sene 2 sefer, Türkiye Büyük Millet Meclisine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının bilgilendirme yapmasını neden 2 sefer istiyor? Neden? Bu laf olsun diye yapılan bir iş değil; Merkez Bankası bağımsızdır zira, Merkez Bankası yürütme erkeğinin bir kesimi olmakla bir arada, bir kurum olmakla birlikte daha bağımsız hareket eder ve çok değerli vazifeleri vardır, fiyat istikrarından sorumludur.
• ‘Fiyat istikrarı’ dediniz mi, piyasadaki her türlü ekonomik süreci de kapsar, çok kıymetli bir husus. Her sene yasama erkine, Türkiye Büyük Millet Meclisine bilgi vererek yürütme erkiyle ilgili bir sorun var mıdır, yok mudur, kasveti var mı bu bağımsız kurumun, iktisat nereye gidiyor, neye gereksinimi var? Sayın Lider gelecek burada, yasama erkinde milletvekillerine diyecek ki: ‘Biz şunu şunu yapmak istiyoruz. İktisadın daha âlâ olması için şu önlemleri almaya çalışıyoruz lakin şunları alamadık. Yürütmeyle bu türlü bir sorunumuz var’ ya da ‘Şunu yaparsanız, yasama olarak kanun çıkarırsanız, bize yardımcı olursanız daha güzel tedbirler alacağız, iktisadımızı daha yeterli yöneteceğiz’ demek için altı ayda bir yasama organına gelip bilgi verirler. Bu bir istişaredir.

“BİR DEVLETİN MİLLETİNE HESAP VERMEMESİNİN BİR ÖRNEĞİNİ YAŞADIK”

• Şimdi, burada Sayın Lider sunumunu yaptı, bir istişare var mıydı? Neden geçen sene sunumunu yaptı? Burada da sunumu duruyor. Geçen sene faiz indirimi 19,58’miş, tam Eylül ayında, Ekim ayında yapmışsınız sunumunuzu 19,58’miş. Hanginiz anladınız bedelli arkadaşlarım, Sayın Liderim? 19,58’den 85,5’e çıktı enflasyon. Münasebeti nedir, anladınız mı? Nedir sorun anlayabildiniz mi? Bakın, bugün tarihî bir gün oldu. Bir devletin milletine hesap vermemesinin bir örneğini yaşadık, çok üzüldüm; bunu samimi olarak söylüyorum, çok üzüldüm ve ortanızdan bunu destekleyenler de çıkarsa üzülürüm. Ya, ne demek yalnızca 57’nci unsurda var yıl sonunda. Evet, resmî olarak o denli açıklanır fakat yıl içerisinde açıklanır. Siz biliyorsunuz, halka arz yapan şirketlerin SPK’de her üç ayda bir bilançoları, mali tabloları yayınlanır; şeffaftır. Ne demek şirkettir? ‘Şirket olduğu için kâr ziyanını açıklamaz’ Tam aksine, açıklar. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası en fazla halka açık şirkettir ya! Nasıl bu? Bir de üstelik 1211’de diyor ki: ‘Yılda 2 sefer sarfiyat, Meclise hesap verir, bütün bunları açıklar’ Ya, dalga mı geçiyorsunuz? Biz millet ismine buradayız arkadaşlar ya! Biz gidip cephede ölmeyeceğiz, bu millete hesabını burada vereceğiz, bu sıralarda.

“AHLAKIMIZI, DÜRÜSTLÜĞÜMÜZÜ BURADA GÖSTERECEĞİZ”

• Memlekete milliyetçiliğimizi, vatanseverliğimizi, yurtseverliğimizi burada göstereceğiz, ahlakımızı, dürüstlüğümüzü burada göstereceğiz; Allah aşkına, yapmayalım. Sonuçta, bir uygulama var, Hazine ve Maliye Bakanlığı bunun hesabını veriyor ya. Geçenlerde açıkladı, o Merkez Bankasının olmadığı ve açıklayamadığı toplantıda ‘1 milyon 279 bin hesap var, bunun da bedeli şudur’ dedi. Toplam olarak açıkladı. Bunun ne kadarının Merkez Bankası’na ilişkin olduğunu da açıkladı. Buradan çok daha fazla bilgi verdi Maliye Bakanlığı; kendisine ilişkin olan kısmı de açıkladı. Ne vardı bunda?
• Ya, sonuç olarak, ‘kur muhafazalı mevduat hesabı’ dediğimiz, parası olan o 1 milyon 279 bin hesap var ya, bu hesaplar tahminen 500 bin şahsa aittir. O, hesap sayısıdır, tahminen 500 bindir, tahminen 1 milyondur. 1 milyon kişinin hesabına bütçeden bir transfer yapılıyor. Geçen, en son Maliye Bakanının açıkladığı 94 milyardı. Alınmayan kambiyo kârları var, kambiyo kârlarının vergisi var geçen yıldan beri, bir de ilaveten onlar var. Herhâlde 30-40 milyar da onlar tutuyor yani 100 küsur milyara geliyor, 130-140 milyara. Yıl sonu prestijiyle bu sayı büyüyecek. Sonuçta, devlet bütçesinden tahminen en fazla 1 milyon şahsa, 1 milyon hesap sahibine bir aktarmada bulunuyor. Bunun hesabını sonuçta soruyoruz. Niçin Merkez Bankası bunun hesabını veremesin? 57’nci unsur o denli diyor lakin her vakit için bunu açıklar. Biz geçmiş yıllarda kanun çıkardık burada, hatırlamıyor musunuz? Kârların, Merkez Bankası kârının şeye dönemi diye öncesinde. O vakit bilmiyor muyduk? Kârın ne olduğunu biliyorduk öncesinde; saklı falan demedi kimse.

“DALGA MI GEÇİLİYOR BİZİMLE”

• Hatırlıyorsunuz, hiç kimse zımnî demedi. Burada biz Ekim ayında çıkardık o kanunları, 2 sefer çıkardık üst üste. Niçin o vakit zımnî değildi de artık bilinmeyen, dalga mı geçiliyor bizimle? Ya, bunun münasebetini ben şöyle anlıyorum: Merkez Bankası Kanunu’na, 1211’e nazaran, evet, 4’üncü unsurunun g fıkrasına nazaran ‘Finansal sistemde istikrarı sağlayıcı ve para ve döviz piyasaları ile ilgili düzenleyici önlemleri almak” Evet, dediğiniz üzere Sayın Liderim, orada şey yaparsınız, döviz hesaplarını, döviz tevdiat hesaplarının TL’ye geçmesiyle ilgili bir düzenleme çıkarırsınız, kur muhafazalı mevduat hesabı; tamam, geçirirsiniz lakin üstüyle ilgili, bunun dövizi aşan ölçüsüyle ilgili ‘Ben teminat veriyorum, üstünü ben ödeyeceğim’ diyemezsiniz. Niçin diyemezsiniz? O da Merkez Bankası Kanunu’nun 1211’in 56’ncı unsurunda vardır.
• ‘Banka, bu Kanunla yetki verilen süreçler dışında avans veremez… Kefil olamaz ve direkt kendisi ile ilgili süreçler dışında teminat veremez.’ Siz kefil oluyorsunuz, teminat veriyorsunuz. Bu, kur müdafaanın mevduat hesabıyla ilgili yaptığınız süreç, bir defa, yasaya, kendi maddenize alışılmamıştır; yanlış süreç yapıyorsunuz. Bana nazaran bu nedenle de açıklamıyorsunuz. Yoksa bunun açıklanmayacak hiçbir tarafı yoktur. Geçmişte açıklandı, kârınız yıl sonundan evvel açıklandı; biliyorduk, ona nazaran kanun değişikliği yaptık 2 kez burada. Evet, tutanaklarda var. Bu sefer de hiçbir sakıncası yoktur, bütün şirketler kârlarını açıklayabilir; kârlarını resmî olarak açıklamaları yıl sonundadır, 75’nci unsurda öngörülen odur, resmî açıklama o denli yapılır lakin onun haricinde her vakit bir şirket kârını günlük, saatlik hesaplayabilir ve açıklayabilir, hiçbir sakıncası yoktur.
• Ya, onun haricinde, bir saklılık varsa, arkadaşlar, zımnî oturum talep ederiz, yaparız yeniden. Milletten neyi saklıyoruz ya? Devletin nesini milletten saklıyoruz? Allah aşkına ya! Buna nasıl evet diyebiliriz? Devletin nesini bu milletten saklıyoruz biz? Nasıl bunu savunabiliriz? Lakin Sayın Liderim, buna müsaade etmemesi gereken sizsiniz öncelikle 1’inci partinin Lideri olarak ve bedelli arkadaşlarımdır; öncelikle bu sorumluluk sizdedir, bu Meclisin prestijini muhafaza sorumluluğu sizdedir, saat o saattir.

Yılmaz ve Cinisli, Kavcıoğlu’nun halini ANKA Haber Ajansı’na kıymetlendirdi.

Yılmaz, şunları söyledi:

“BEN SİZİN YANLIŞLARINIZA BURADA ŞAHİTLİK EDEMEM”

• Bundan bir müddet evvel Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne bir torba kanun geldi. Bu torba kanunun unsurlarından birisi de KKM ile ilgili düzenlemenin müddetinin bir yıl daha uzatılmasıyla ilgiliydi. O etapta biz milletin temsilcileri olarak karar vermeden evvel neyle karşı karşıya olduğumuzu, bunun maliyetinin ne olduğunu öğrenmek istedik. Hazine bunu açıkladı ancak Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası bunu açıklamadı. Biz komiteye Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’ndan bir yetkilinin gelerek bize bilgi vermesini istedik. Uzun beklemeden sonra bir yetkili geldi ancak bize ‘Ben bu bahiste size bilgi vermeye yetkili değilim. Mevzuat buna müsaade vermiyor’ üzere bir kelam söyledi. Biz de bunu protesto ettik. Ve dedik ki: ‘Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Merkez Bankası milleti temsil eden milletvekillerine nasıl bilgi veremez.’ Lidere ortaya girmesini söyledik, ‘Ya bu arkadaşı buradan çıkart, toplantıya orta ver ve ondan sonra ilgili makamı, üst makamı çağır o bize bilgi versin’ dedik lakin lider bu türlü bir şey yapmadı. Bizde buna reaksiyon olarak o vakit da kurulu terk ettik.
• Bugün geldiğimiz noktada sayın lider bir sunum verdi. Sunumdan sonra tenkitler, tartışmalar etabında komite lideri, ‘Daha evvel bu hususta verilmeyen bilgiyi siz de vermediniz. Sanki bu hususta söyleyeceğiniz bir şey yok mu’ dedi. Ancak Merkez Bankası bize yarım saat bir diskus çekti ve içinde tekrar hiçbir şey söylemedi. Kimi yanlışlarına da beni eski Merkez Bankası Lideri olarak şahit gösterdi. Ben de orada reaksiyon gösterdim. ‘Ben sizin yanlışlarınıza burada şahitlik edemem’ dedim. Geldiğimiz nokta prestijiyle millet ismine sorduğumuz soruya yanıt alabilmiş değiliz.

“BİLGİYİ ALAMAYINCA NEYE NAZARAN TARTIŞMA YAPACAĞIZ O DA AŞİKÂR DEĞİL. O NEDENLE KOMİTESİ TERK ETTİK”

• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası kanununda, yasasında bu türlü bir şey kelam konusu değil. Merkez Bankası her gün karını da ziyanını da hesaplıyor. Anında her şeyi ortaya çıkartabilir. Fakat bu türlü bir mazeretin ardına sığınarak bunu açıklayamayacaklarını söylediler. Mademki bunun bu türlü olduğuna inanıyorsunuz biz bilinmeyen bir toplantı istiyoruz, bu bâtın toplantıda milletin milletvekiline, Meclis’ine bu bilgi verilmeli dedik, bunu kayda geçirdik ve ondan sonra burada kalmanın bir yararı yok zira istediğimiz bilgiyi alamayınca neye nazaran tartışma yapacağız o da muhakkak değil. O nedenle kurulu terk ettik.

“BUNU TOPLUMLA PAYLAŞMAKTAN KORKUYORLAR. O NEDENLE BU SAYISI BU BİLGİYİ BİZİMLE PAYLAŞMADILAR”

• 2021 yılı aralık ayının 20’sinde KKM’ye karar verildikten sonraki gelişmeleri Merkez Bankası’nın bilançosunda, değerleme hesabındaki gelişmeleri gün gün gösteren bir grafik paylaştım. Bugün itibariyle bu değerleme hesabının geldiği sayı 350 milyar TL’ye yakın. Merkez Bankası’nın 60 milyar dolar bir durum açığı var. Türk lirası, dolara karşı 1 lira kaybetse bu 60 milyar TL eksi müellif. Bunun içinde altın var. Altından da kaybolan ölçüler buraya yazılıyor. Münasebetiyle 350 milyarın açık durumdan oluşan kaybı altın değerlenmesinden ötürü fiyatı hareketlerinden ötürü ortaya çıkan durumu artı yahut eksi koyduktan sonra içinden çıkardığımızda ortaya kalan sayı çok büyük bir sayı oluyor. Herhalde bunu toplumla paylaşmaktan korkuyorlar. O nedenle bu sayısı bu datayı bizimle paylaşmadılar diyorum.

Naci Cinisli ise şunları söyledi:

“MERKEZ BANKASI LİDERİ PARTİLİ DEĞİLDİR”

• Sayın liderin buraya gelişine gazetecilerin ilgisinden de görüyoruz ki çok olağan bir durum yok ortada. Bütçeden sonra gelmesi tabi ki yanlışsız değil. Sayın lider o kadar yetersiz bir sunum yaptı ki ve bir AK Parti sözcüsü üzere maalesef konuştu. Kanunla belirlenmiş olan bağımsızlık unsurunu de çiğniyorlar. Merkez Bankası Lideri partili değildir. Bir parti vazifelisi de değildir. Bir parti sözcüsü, iktidar sözcüsü de değildir. Kendisinin belirlediği, belirleyeceği siyasetleri bize anlatması gerekirdi. Bizim sorularımıza karşılık vermesi gerekirdi. Ancak okuduğu metinden anlıyorum ki AK Parti iktisatla ilgili kurmaylarına bir metin dağıtmış ve bu metni bir ay boyunca bütçe görüşmelerinde neredeyse cümlesi cümlesine dinlemiştik aslında, farklı bir şey duymadım. Birebir metin tekrar edildi.

“BUGÜN ASKERİ VESAYET YERİNE BİR BÜROKRATİK VESAYET GELMİŞTİR”

• Çok üzgünüm, bugün tekrar Meclisimize bir prestij, bir haysiyet suikastı yapıldı. Biz askeri vesayetten kurtulduk diyoruz, askeri vesayetin meşakkatlerini Türkiye Cumhuriyeti Devleti senelerce yaşadı. Ancak bugün askeri vesayet yerine bir bürokratik vesayet gelmiştir. Bugün bir bürokratik vesayet altında siyaset eziliyor, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin iradesine ipotek konuluyor. Bundan ötürü çok büyük keder duyuyorum milletin emanetini alıp Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde hakkıyla taşımaya çalışan bir milletvekili olarak. Burada sorulan sorulara yanıt verilmemesini kınıyorum. Milletvekilimiz Durmuş Yılmaz’ın bir teklifi oldu: ‘Gizli oturum yapalım, bâtın oturumda bu sayıları bize açıklayın’ diye. Bu sayıları açıklayamamaları ayıplarını örtme uğraşıdır, öbür bir şey değildir. Bütçeden, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin toplanan vergilerinden bir azınlığa sermaye transferi yapılıyor KKM denen uygulamayla. Biz buna da karşıyız hem ekonomik olarak hem de vicdani olarak yanlış bir uygulama olduğunu düşünüyoruz. Bu toplantıyı da terk etmekten öteki bir deva bulamadık. Buradaki öncelikli maksadımız Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin ve milletimizin haysiyetini üstte tutmaktı, korumaktı. Yoksa orada oturup dinlemek kolaydı. Bizim milletimiz ismine yapmamız gereken bu muameleyi protesto etmekti ve bunu yaptık.

“ŞU ANDA SARAY MECLİS’E MEYDAN OKUYOR”

• Türk iktisadını dolara endekslemiş oluyorlar. Türk iktisadını aslında Amerikan Merkez Bankası’nın insafına terk etmiş durumdalar. Bununla ilgili yanıtlar alamadığımız üzere bize açıklanan döviz rezervlerinin ayrıntılarıyla ilgili de bir yanıt alamadık. Afaki bir döviz rezervi sayısı verildi. Ne kadarı swap ne kadarı öteki borçlardır bununda yanıtını alamadık. Şu anda saray Meclis’e meydan okuyor.