Ankara, İstanbul ve İzmir’de, Emek, Barış ve Demokrasi Güçleri, Bartın Amasra’daki maden faciasını protesto etti.
Birçok sivil toplum örgütü, sendika ve siyasi parti üyesi, sağanak yağışa karşın Kadıköy İskelesi önünde açıklama yaptı. “Dün Soma, Ermenek; bugün Bartın. Kaza değil, cinayet” yazılı pankartın açıldığı harekette, “Maden personeli, köle değildir” sloganı atıldı.
“Artık kâfi diyor, isyan ediyoruz” denilen açıklamada, “katliamın göz nazaran göre geldiği” lisana getirildi.
İzmir’deki protestoda da, “Bilim ve tekniğin gereklerini uygulamak yerine, yaşanan kayıpları baht ve fıtrat olarak tanımlamak üretim ve kar hırsına kılıf bulmaktır. Buradan hükümete sesleniyoruz. Boşuna taziye iletileri, ziyaretlerle uğraşmayın. Zira biz biliyoruz o madeni mezarlığa çeviren sizsiniz” denildi
Kadıköy’de yapılan açıklama şöyle:
“İKTİDAR VE İŞVERENLER KATLİAMIN SORUMLUSUDUR”
- Sayıştay ve Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) raporlarında hafriyat derinliğinin 300 metreyi geçmesi nedeniyle grizu riski olduğunun belirtilmesine karşın kâr uğruna üretime devam eden iktidar ve işverenler bu katliamın sorumlusudur. Hazırlanan raporlara karşın emekçinin canını işverenlerin kasalarından daha kıymetsiz bularak göz yuman, denetlemeyen, engellemeyen bakanlık ve siyasal iktidar bu katliamın sorumlusudur. Zira bu memleketin normali, madencilerin bahtı hâline getirilmeye çalışılan ölümlerin önlenebilir olduğunu biliyoruz. Yıllardır tekraren lisana getirdiğimiz, meydanlarda haykırdığımız, mukadderat değil, fıtrat değil, kaza değil, cinayet kelamı ne yazık ki 41 madencinin canıma mal olmuştur.
“KÂR AZALMASIN DİYE TEDBİR ALINMIYOR”
- Daha fazla kâr için dayatılan ‘üretim zorlaması’ ve ‘verimlilik politikası’ sonucunda personel sıhhati ve iş güvenliği tedbirlerinin göz arkası edilmesi, bilhassa madencilik kesiminde büyük katliamlara yol açıyor. Metan gazının patlamaya neden olacak hudut bedelleri aşmasının, bunun ‘gözden kaçmasının’ temelinde ‘üretim zorlaması’ vardır. Kamu madenciliğinde dahi bu zihniyetin yerleşmeye başlamış olması durumun vahametini Bartın’da bir kere daha göstermiştir. İnsan ömrü için alınması gereken, aklın ve bilimin öğrettiği tedbirlerin, yalnızca ve yalnızca maliyet artmasın, çalışanların kelam hakkı olmasın, kârlarımız azalmasın diye alınmadığını biliyoruz. Tarihin en büyük iş cinayeti olan Soma’da bile tek tutuklu kalmadığının, 301 emekçinin canının sorumlusu olarak kimsenin hesap vermediğinin, tek bir idarecinin bile vazifeden alınmadığının, iktidar sahiplerinden tek bir sorumlunun dahi istifa etmediğinin şahidiyiz.
“AKP- MHP İKTİDARI KATLİAMA BİLEREK GÖZ YUMMUŞTUR”
- Öfkeliyiz zira; tarihinde çokça kitlesel iş cinayeti bulunan Türkiye Taşkömürü İşletmeleri’nde bunlardan ders çıkarılması gerekirken personellerin insanca ömür talebini kar hırsına kurban etmiş AKP- MHP iktidarı bu katliama bilerek göz yummuştur. Açlık, işsizlik, hayat pahalılığı, sömürü ile her anımızı cehenneme çevirenler, itiraz edenleri, eleştirenleri, karşı çıkanları baskı ve şiddet ile bastırmaya çalışanlar bu katliamın sorumlusudur. Artık bir sefer daha, Soma’daki ve çalışırken ölen yüzlerce çalışanın ahı yerde dururken, Amasra’ya giderek şov yapan, gerçek yüzlerini gizleyen, her zamanki maskelerini takan, fıtrat demagojileri yapanlar işçileri kandırmaya çalışıyorlar. 41 madenci kardeşimizin canına mal olmuş bu ihmali örtmek için dezenformasyon yapmakla meşguller. Patlamanın nedeni konusunda tıpkı Soma’da yaşandığı üzere ‘trafo patlaması’ palavrasının tabir edilmiş olmasını, gerçeğin örtülmeye çalışılmasını, birebir sineması izlemeyi kabul etmiyoruz.
“HER AY BİR SOMA’YI BİZE YAŞATANLARA TAHAMMÜLÜMÜZ KALMADI”
- Sadece madenlerde değil, tüm iş kollarında emekçi sıhhati ve iş güvenliği sisteminin göçük altında olduğunu yıllardır söylüyoruz. 6331 sayılı İş Sıhhati ve Güvenliği Yasası ile personelleri piyasanın insafına bırakan bu tertibin değiştirilmesi gerektiğinin yıllardır gayretini veriyoruz. Hayatımızı cehenneme çeviren, ölülerimizin üzerinde şatafatlı saraylar, gökdelenler, yollar, madenler inşa edenlere, her ay bir Soma’yı bize yaşatanlara tahammülümüz kalmadı artık. Artık kâfi diyoruz. Emeğimiz, haklarımız, hayatlarımız ve geleceğimiz için kâfi diyoruz. Tüm çalışanları, işçileri, kendine beşerim diyen herkesi sesini sesimize, gücünü gücümüze katmaya; artık kâfi insanca yaşamak istiyoruz demek için harekete geçmeye çağırıyoruz. Herkesi daha fazla kâr için daha fazla kan dökmekten çekinmeyen bu yabanî sermaye tertibini yıkmak, emeğin ve özgürlüğün iktidarını kurmak için birlikte gayret etmeye çağırıyoruz.”
İZMİR’DE “MADEN FACİASI” PROTESTOSU: “MADENİ MEZARLIĞA ÇEVİREN SİZSİNİZ”
İzmir’deki sivil toplum örgütleri, sendikalar, siyasi partiler, oda ve derneklerin oluşturduğu İzmir Emek ve Demokrasi Güçleri, Alsancak Türkan Saylan Kültür Merkezi önünde açıklama yaptı. Bartın’ın Amasra ilçesinde 41 personelin hayatını kaybettiği maden faciası nedeniyle hükümete tepsi gösteren kalabalık “Kaza değil katliam”, Kar uğruna personelleri katledenler hesap verecek” yazılı dövizler açıp, “Gün gelecek devran dönecek AKP halka hesap verecek”, “Bartın’ın hesabı sorulacak” sloganları atarak, facianın sorumlularının cezalandırılmasını istedi.
“GRİZU PATLAMASI GERÇEĞİ KABUL EDİLMİŞTİR”
Emek ve Demokrasi Güçleri ismine hazırlanan açıklamayı; TMMOB İzmir Vilayet Uyum Şurası (İKK) Sekreteri Aykut Akdemir okudu.
Açıklama şöyle:
- 2019 yılı Sayıştay raporuna nazaran; Ocak’ta -236/-300 kotları ortasında biri yarı mekanize başkası manuel olmak üzere iki adet üretim panosu bulunmaktadır. Bunlara ilaveten -250/-350 kotları ortasında da pano hazırlık çalışmaları sürdürülmektedir. Kelam konusu patlamanın gerçek nedeni yapılacak incelemeler sonucunda ortaya çıkacaktır. Her olayda ortaya atılan trafo mazereti başlangıçta burada da kullanılmaya çalışılmış, inandırıcı olmayacağı anlaşıldığında grizu patlaması olduğu gerçeği kabul edilmiştir. Ölümlerin nedeni, grizu patlaması sonucu oluşan yüksek sıcaklık ve şok dalgası nedeniyle yanma ve ortama yayılan karbonmonoksit gazından zehirlenmedir. TTK Tahlisiye grupları kurtarma çalışmalarını büyük bir özveriyle yürütürken, yer üstündeki kriz idaresi tertibinde kıymetli aksaklıklara, madencilerin ailelerine bilgi verilmesinde eksikliklere, can kaybı sayısındaki belirsizliklere sebep olmuştur.
“FITRAT OLARAK TANIMLAMAK KAR HIRSINA KILIF BULMAKTIR”
- Bakan Dönmez’ in açıklamalarında -350 kotunda 5 çalışanın mahsur kaldığı bildirilmiştir. Hazırlık kotunda kâfi güvenlik tedbiri alınmadan 5 emekçinin ne emelle bulundurulduğu izaha muhtaçtır. Gaz izleme sistemi datalarına ulaşılamamıştır. Metan sensorünün kritik düzeyde ikaz verip vermediği, verdiyse ne çeşit tedbirler alındığı, ikaz vermediyse nedenlerinin incelenmesi gerekmektedir. Siyasetin bürokrasiye müdahalesi sonucu oluşan takımlaşma, liyakatsiz atamalar ve mühendislerin yetki ve sorumluluklarının kâfi ve hakikat belirlenmemiş olması; üstte sıralanan sayısız probleme neden olmuş ve ne yazık ki bu facia meydana gelmiştir. Madencilik bilim ve teknolojisi grizu patlamalarını önleyecek bilgi birikimine ve tecrübesine sahiptir. Bu nedenle bu tip kazalar önlenebilir niteliktedir. Bilim ve tekniğin gereklerini uygulamak yerine, yaşanan kayıpları baht ve fıtrat olarak tanımlamak üretim ve kar hırsına kılıf bulmaktır.
“SORUMLULAR CEZALANDIRILANA KADAR VAZGEÇMEYECEĞİZ”
- Yeraltı kömür madenciliği bir kültürdür. Bu kültür geliştirilerek yaşatılmalıdır. Bunun için TTK ve TKİ üzere kamu kuruluşlarımız üretim yaparken tıpkı vakitte iş güvenliği ve mesleksel eğitim manasında okul misyonu görmelidirler. Maden işletmelerinde kontrol ve yönlendirme kesinlikle maden mühendislerinin yetkisinde olmalıdır. Yaşanan bu kazanın türel ve cezai sorumlulukları geçmişte olduğu üzere birkaç maden mühendisine yüklenmemelidir. Maden mevzuatı; odağında insan ve tabiat olan çağdaş bir yapıya kavuşturulmalı ve bunun için ulusal madencilik siyasetleri oluşturulmalıdır. Buradan hükümete sesleniyoruz. Sayıştay raporunu, bakan ziyaretlerini açıklayamadığınız üzere manipülasyoncu kriz masanızla bilgilere ulaşımı engellediniz, biliyoruz ki bundan sonra da gerçek bilgilere erişimi engelleyeceksiniz. Boşuna taziye iletileri, ziyaretlerle uğraşmayın. Zira biz biliyoruz o madeni mezarlığa çeviren sizsiniz. Sizde bilin; kar hırsınız, denetimsizliğiniz, vurdumduymazlığınız sebebiyle hayatını kaybeden tüm yurttaşlarımızın kanı ellerinize bulaştı. Ve biz hayatını kaybeden, gençliklerini ve geleceklerini çaldığınız yurttaşlarımızın acısını yüreğimizde hissederek peşinizdeyiz. Tüm sorumlular cezalandırılana kadar da vazgeçmeyeceğiz.
BİR AKSİYON DE ANKARA’DA
Gençlik Komiteleri, Bartın’daki maden faciasında ömrünü yitiren emekçiler için Ankara’daki Madenci Anıtı önünde hareket yaptı.
Anıtın önünde yapılan konuşmada hayatını yitiren madenciler için baş sıhhati dilenerek şu sözlere yer verildi:
- Bartın’da yaşanan patlamanın kaza değil katliam olduğunu söylüyoruz. Tekraren uyarılmasına, personel sıhhati ve iş güvenliği önlemlerine uymadığı için hakkında ceza bile kesilmesine, madenciler tekraren can güvenliğinden tasa ettiklerini tabir etmesine, yalnızca son bir ayda vekil, bakan, Sayıştay ziyaretleri yapılmasına karşın madende can güvenliğini sağlamak için gerekli tedbirler alınmamıştır. Buna her yerde cinayet denir. Soma’da ve Ermenek’te ne yaşandıysa Bartın’da da birebiri yaşanmıştır. Emekçilerin canı ucuz bir kalem olarak üretim maliyeti içinde hesaplanarak, siyasi ilişkiler yoluyla kontrolden kaçarak, göz nazaran göre gelen katliama ‘olursa olsun’ denilerek hareket edilmiştir.