İşsizlik maaşı; işten çıkartılan ve makul kuralları karşılayan çalışanların işsiz kaldıkları periyot içerisinde yeni iş bulana kadar taban seviyede geçinmeleri hedefi ile verilen fiyatı tabir etmektedir.
İfade edildiği üzere işsizlik maaşı ile amaçlanan asıl konu, işten çıkartılan sigortalı çalışanın yeni bir iş bulana kadar geçimini idame ettirebilmesidir.
İşsizlik Maaşının Kuralları Nelerdir?
İşsizlik ödeneğine hak kazanılabilmesi için birtakım koşulların bir ortada gerçekleşmesi gerekmektedir. Bunlar:
1) Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
2) Hizmet akdinin sona ermesinden evvelki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
3) Hizmet akdinin feshinden evvelki son üç yıl içinde en az 600 gün müddet ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
4) Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR ünitesine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak.
İşsizlik ödeneğinin süresi
Hizmet akdinin feshinden evvelki son üç yıl içinde;
* 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
* 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
* 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün,
süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.
İşsizlik başvurusu nasıl yapılır?
Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR ünitesine başvurmak gerekmektedir. Müracaat, İŞKUR ünitesine şahsen gelerek yahut elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir. Zorlayan sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, müracaatta gecikilen mühlet, toplam hak sahipliği mühletinden düşülmektedir.
İşsizlik ödeneğinin ödenebilmesi için sigortalı işsizlerin iş almaya hazır durumda olması gerekmektedir. İşsizlik ödeneği başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta yahut güncellenmektedir. Böylelikle sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleksel eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır. Hasebiyle, vekâletname ile müracaat yapılması imkanı bulunmamaktadır.
BAŞVURU MÜHLETİNE DİKKAT!
İşsizlik maaşı alma hakkı bulunanların, başvurularını 30 gün içinde yapmaları gerekir.
Geçerli bir mazereti olmayanların başvuruyu 30 gün doldurduktan sonra yapması halinde, geciktikleri mühlet işsizlik maaşı haklarından indirilir. Otuz günlük mühlet, iş akdinin fiilen sona erdiği tarihten değil, fesih bildiriminin yapıldığı tarihten başlar.
Kimler işsizlik maaşı alabilir?
İşten çıkış kodlarına ve iş akdini fesih nedenlerine nazaran işsizlik ödeneğini alma hakkı şöyle:
1) Deneme vadeli iş mukavelesinin işverence feshi – Alamaz
2) Deneme periyodik iş kontratının emekçi tarafından feshi – Alamaz
3) Belgisiz müddetli iş kontratının personel tarafından feshi (istifa) – Alamaz
4) Meçhul müddetli iş kontratının patron tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi – Alır
5) Makul periyodik iş mukavelesinin sona ermesi – Alır
8) Emeklilik (yaşlılık) yahut toptan ödeme nedeniyle – Alamaz
9) Malulen emeklilik nedeniyle – Alamaz
10) Mevt – Alamaz
11) İş kazası sonucu vefat – Alamaz
Kimler işsizlik maaşı alabilir?
12) Askerlik – Alır
13) Bayan emekçinin evlenmesi – Alamaz
14) Emeklilik için yaş dışında başka koşulların tamamlanması – Alamaz
15) Toplu emekçi çıkarma – Alır
16) Mukavele sona ermeden sigortalının birebir patrona ilişkin öbür işyerine nakli – Alamaz
17) İşyerinin kapanması – Alır
18) İşin sona ermesi – Alır
19) Mevsim bitimi (Bu kod, iş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) – Alamaz
20) Kampanya bitimi (Bu kod iş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) – Alamaz
21) Statü değişikliği – Alamaz
22) Başka nedenler – Alamaz
23) Emekçi tarafından mecburî nedenle fesih – Alır
24) Personel tarafından sıhhat nedeniyle fesih – Alır
25) Emekçi tarafından patronun ahlak ve âlâ niyet kurallarına muhalif davranış nedeni ile fesih – Alır
26) Disiplin Şurası kararı ile Fesih – Alamaz
27) Patron tarafından zarurî nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih – Alır
28) Patron tarafından sıhhat nedeni ile fesih – Alır
29) Patron tarafından personelin ahlak ve güzel niyet kurallarına karşıt davranışı nedeni ile fesih – Alamaz
30) Vize mühletinin bitimi ( İş akdinin askıya alınması halinde kullan Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) – Alamaz
31) Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih – Alır
32) 4046 sayılı Kanunun 21. hususuna nazaran özelleştirme nedeni ile feshi – Alır
33) Gazeteci tarafından kontratın feshi – Alır
34) İşyerinin bölümü, işin yahut işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih – Alır
35) 6495 Sayılı Kanun nedeniyle devlet memurluğuna geçenler – Alamaz
36) KHK ile işyerinin kapatılması – Alır
37) KHK ile kamu misyonundan çıkarma – Alamaz
38) Doğum Nedeniyle İşten Ayrılma – Alamaz
39) 696 KHK ile (taşerondan) kamu işçiliğine geçiş – Alamaz
40) 696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış – Alır
41) Re’sen işten ayrılış bildirgesi düzenlenenler – Alamaz
AHLÂK VE UYGUN NİYET KURALLARINA TERSLİK NEDENİYLE İŞTEN ÇIKARTILANLAR:
42) İş mukavelesi yapıldığı sırada bu mukavelenin asıllı noktalarından biri için gerekli vasıflar yahut kaideler kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek veyahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler yahut kelamlar söyleyerek çalışanın patronu yanıltması – Alamaz
43) Emekçinin, patron veya bunların aile üyelerinden birinin onur ve namusuna dokunacak kelamlar sarf etmesi yahut davranışlarda bulunması veyahut patron hakkında erdem ve haysiyet kırıcı temelsiz ihbar ve isnatlarda bulunması – Alamaz
44) Personelin patronun öteki bir emekçisine cinsel tacizde bulunması – Alamaz
45) Personelin patrona veyahut onun ailesi üyelerinden birine veya patronun öbür çalışanına sataşması, işyerine sarhoş veya uyuşturucu unsur almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu unsurları kullanması – Alamaz
46) İşçinin, patronun itimadını berbata kullanmak, hırsızlık yapmak, patronun meslek sırlarını ortaya atmak üzere doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması – Alamaz
47) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla mahpusla cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir hata işlemesi – Alamaz
48) İşçinin patrondan müsaade almaksızın yahut haklı bir sebebe dayanmaksızın gerisi arkasına iki işgünü yahut bir ay içinde iki sefer rastgele bir tatil gününden sonraki iş günü, veya bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi – Alamaz
49) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu vazifeleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi – Alamaz
50) İşçinin kendi isteği yahut savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan yahut malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı yahut diğer eşya ve hususları otuz günlük fiyatının meblağıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması – Alamaz
2022 yılı işsizlik maaşı ne kadar?
Yeni minimum fiyatla birlikte geçerli olan işsizlik ödenekleri 1 Temmuz-31 Aralık devrinde verilecek işsizlik ödenekleri, bu periyotta geçerli olan brüt 6 bin 471 TL üzerinden hesaplanacak.
Buna nazaran taban fiyat üzerinden çalışmış olanlara bu devirde aylık bin 981,41 TL yerine 2 bin 568 TL ödenecek. Yüksek fiyatla çalışmış olup işsiz kalanlar için ise işsizlik maaşının tavanı aylık 3 bin 972,82 TL’den 5 bin 137,51 TL’ye yükseltildi.