ABD’deki Stanford Üniversitesi’nden Profesör Sergiu Pasca ve meslektaşları, bir test tüpünde yetiştirilen ve “organoid” sınıfına giren susam büyüklüğünde beyin hücrelerini yavru farelerin beyinlerine yerleştirdi.
Hakemli bilimsel mecmua Nature’da yayımlanan araştırmada insan beyin dokusunun, yerleştirildiği bölgede canlılığını sürdürdüğü ve kendisini fare beynine dahil ettiği bildirildi.
Ayrıca hücrelerin farelerin beyin hücreleriyle irtibat kurduğu ve hayvanların kanından yararlandığı tabir edildi.
Independent Türkçe’nin haberine göre susam büyüklüğündeki hücrelerin fare beyninde bezelye boyutuna ulaşması da dikkat çekti. Bu, organoidlerin test tüpünde ulaşabildiği boyutlardan 6 kat fazlaydı.
Ekip daha sonra bu hücrelerin farelerin bıyıklarından duyusal sinyaller alabildiğini tespit etti. Profesör Pasca, “Duyusal girdi alabiliyor ve birebir vakitte farenin kimi hudut devrelerine de katılabiliyorlar” diye konuştu.
İNSAN ZİHNİNİ KEŞFETMEK
Bulgular, nöropsikiyatrik bozuklukları tedavi etmek isteyen bilim beşerlerine yeni yollar sunuyor. Örneğin otizm yahut şizofreni üzere bozuklukların karmaşık hücresel yahut kimyasal temellerini beşerler üzerinde incelemek çok sıkıntı.
Farelerse tek başlarına insan beyni için kâfi modeller değil. Primatların kullanıldığı araştırmalar da etik açıdan tartışmalı.
Diğer yandan, laboratuvarda üretilen organoidler, sonların hücresel seviyede nasıl çalıştığına dair değerli ipuçları sunuyor. Lakin bunlar da sağlıklı beyin dokusu kadar büyük yahut karmaşık boyutlara ulaşamıyor.
Bu yüzden araştırmacılar, beyin hücrelerinin öteki bir tıbbın organları içinde büyüterek insan zihninin içini görmeye bir adım daha yaklaşacaklarını düşünüyor.
Bir sonraki adım, bu organoidleri primatların beyinlerine yerleştirmek olabilir. Çünkü onların beyinleri çok daha büyük olduğu için daha fazla doku barındırabilir ve yetiştirebilir.
Aynı vakitte farelerden daha uzun yaşamaları, beyin hücrelerinin olgunlaşmasına da imkan tanıyabilir.