Büyüme geriliğinin, çocuğun kendi yaş ve cinsiyetine uygun büyümeyi göstermemesi olarak tanımlandığını belirten Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Kliniği’nden Uzm. Dr. Ferda Yapan Esaslı, “Her topluma has hesaplanan büyüme eğrileri vardır. Çocuk, kendi toplumunun büyüme eğrisinde en alt çizgide ya da daha altında yer alıyorsa ve denetimlerinde olağan uzunluk uzamasını sağlayamıyorsa, büyüme geriliğinden kelam edilebilir. Birinci iki yaştaki beslenme yetersizlikleri de büyüme geriliğine sebep olabilir” dedi.
BOY UZAMASI SAĞLANMIYORSA DİKKAT EDİLMELİ
Büyüme geriliğini, genel olarak çocuğun kendi yaş ve cinsiyetine uygun büyümeyi göstermemesi olarak tanımlayan Uzm. Dr. Ferda Yapan Esaslı, “Her topluma mahsus hesaplanan büyüme eğrileri vardır. Çocuk, kendi toplumunun büyüme eğrisinde en alt çizgide ya da daha altında yer alıyorsa ve denetimlerinde olağan uzunluk uzamasını sağlayamıyorsa, büyüme geriliğinden kelam edilir” diye konuştu.
DETAYLI HİKAYE EPEY ÖNEMLİ
Büyüme geriliğinin teşhisinde ayrıntılı hikayenin çok değerli olduğunun altını çizen Uzm. Dr. Esaslı, “Annenin hamilelik periyodunda ya da doğumda bir sorun yaşayıp yaşamadığı, büyüme geriliğinin ne vakit başladığı, beslenme bozukluğu olup olmadığı, geçirilen hastalıklar, travma hikayesi, ilaç kullanımı, aile bireylerinin uzunluk uzunlukları sorgulanır. Hastanın uzunluk kısalığının derecesi, genetik uzunluk potansiyeli, beden kitle endeksinin hesaplanması, muayene bulguları ve tüm dataların ışığında uygun tetkiklerin yapılması ile teşhis konulur” formunda konuştu.
SEVGİSİZ ORTAMDA BÜYÜMEK, BÜYÜME HORMONUNU OLUMSUZ ETKİLİYOR
Uzm. Dr. Esaslı, en sık görülen büyüme geriliği nedenlerini şöyle sıraladı:
“Büyüme geriliğinde yüzde 80 oranında sebep aile üyelerinin uzunluk kısalığı ya da yapısal büyüme geriliğidir. Yapısal uzunluk kısalığı, erkek çocuklarda daha sık görülür. Ergenlik belirtileri ve uzunluk uzamasını akranlarına nazaran geç yaşarlar. 3-4 yaşından sonra akranlarına nazaran daha kısa olsa da ergenlikle birlikte olağan hududa ulaşırlar
“Anne karnında yetersiz beslenme nedeniyle düşük doğum ağırlığı
“İlk iki yaştaki beslenme yetersizlikleri
“Kronik hastalıklar (Kansızlık, karaciğer, teneffüs, kalp, böbrek hastalıkları, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, Çölyak hastalığı üzere bağırsak emilim bozuklukları, tiroid hastalıkları, erken ergenlik)
“Büyüme hormonu eksikliği (yüzde 5-10)
“Sevgisiz ve ilgisiz bir ortamda büyümek. (Yapılan çalışmalar sevgi yoksunluğunun büyüme hormonu salgısını azalttığını göstermiştir. Ailedeki huzursuzluk ve sıkıntılar da büyüme hormonunun yetersiz salgılanmasına neden olabilir.)
“Düzensiz uyku (büyüme hormonu en aktif uykuda salınmaktadır.)
TEDAVİ ALTTA YATAN PROBLEME YÖNELİK UYGULANIYOR
Büyüme geriliğinde tedavi yollarına değinen Uzm. Dr. Esaslı, “Büyüme geriliği ve uzunluk kısalığında tedavi altta yatan meseleye yöneliktir. Örneğin, tiroid hormonu eksikliği varsa ya da bağırsak emilim kusuru varsa buna yönelik tedavi uygulanır. Büyüme hormonu eksikliği hadiseleri, büyüme hormonu tedavisine birinci yıllarında hayli âlâ cevap verir” açıklamasında bulundu.
YILLIK BÜYÜME HIZLARI
Çocuklardaki olağan yıllık büyüme suratından (boy uzaması hızı) bahseden Uzm. Dr. Esaslı, “1-2 yaş ortasında 10-12 cm, 2-4 yaş ortasında 6-8 cm, ergenlik devir öncesi 4 yaş üzerindeki çocuklarda ise 5-6 cm olmalıdır” dedi.
ÇOCUKLAR TERTİPLİ ARALIKLARLA GÖZLEMLENMELİ
Büyüme geriliğinde, uzunluk kısalıklarında yanlışsız teşhis konulması için çocukların sistemli aralıklarla izlenmesi gerektiğini vurgulayan Uzm. Dr. Esaslı, “Tüm çocukların, 0-6 ay ortası her ay, 6 ay – 1 yaş ortası iki ayda bir, sonrasında gelişim evresinde üç, altı ayda bir uzunluk ve kilo artışlarının sistemli olarak izlenmesi gerekmektedir. Birinci değerlendirmeler çocuk doktoru tarafından yapılmalı ve önemli bir uzunluk kısalığı saptanırsa, çocuk endokrinoloji tabibine yönlendirilmelidir. Erken teşhis ile sorunu saptanan çocukların, uygun tedavi ile uzunlukları kabul edilebilir ve olağan seviyeye getirilebilecektir” diyerek kelamlarını noktaladı.