Eğitim Islahatı Teşebbüsü (ERG) tarafından hazırlanan “Eğitim İzleme Raporu 2022” Minerva Han’da düzenlenen toplantıda kamuoyu ile paylaşıldı.
Raporda, salgının akabinde okulların tüm yıl boyunca birinci kere açık kaldığı 2021-22 öğretim yılında yaşanan gelişmeler, Okulöncesi Eğitim, Mesleksel ve Teknik Eğitim, Öğretmen Siyasetleri, Eğitime Erişimi için Özel Tedbir Gereken Çocuklar ve Krizler Çağında Eğitim başlıkları altında değerlendirildi.
Toplantıda, raporun müellifleri siyaset analisti Özgenur Korlu, araştırmacı Kayıhan Kesbiç ve araştırma asistanı Ezgi Tunca rapordan öne çıkan bulguları sundu.
EN YÜKSEK 17 YAŞTA
Raporda, okullulaşma oranlarındaki olumlu gelişmelere rağmen, 2021-22’de mecburî eğitim kapsamındaki (6-17 yaş grubu) yaklaşık 570 bin 293 çocuğun eğitim dışında olduğu; bu çocukların ne kadarının mülteci olduğu, kırsalda yaşadığı, özel eğitim takviyesine muhtaçlık duyduğu yahut çalıştığı için eğitimden ayrıldığı bilgisine mevcut datalarla ulaşılamadığı belirtiliyor.
Zorunlu eğitim çağında olmalarına karşın eğitim dışında olan çocuk sayısının 13 yaştan sonra arttığı görülüyor. 14 yaşındaki çocukların yüzde 4.3’ü okula kayıtlı değilken, bu oran 17 yaşındaki çocuklarda yüzde 13.1’e yükseliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan çağ nüfusu datalarıyla yapılan hesaplamaya nazaran 6-9 yaş kümesinde yaklaşık 82 bin 902 çocuk, 10-13 yaş kümesinde yaklaşık 82 bin 929 çocuk ve 14-17 yaş kümesinde ise yaklaşık 404 bin 463 çocuk eğitim dışında.
EN DÜŞÜK İSTANBUL
Rapordaki bulgulardan kimileri şöyle:
– 2021-22’de ortaöğretimdeki öğrencilerin yüzde 34.5’i resmi ve özel mesleksel ve teknik eğitim kurumlarında tahsil görüyor. Bir evvelki yılla kıyaslandığında, mesleksel ve teknik eğitim kurumlarındaki öğrencilerin oranı 1.7 yüzde puan arttı.
– Mesleksel eğitim merkezlerindeki (MEM) öğrenci sayısı 1 yılda 2,5 katına ulaştı; evvelki yıl 159 bin 773 olan öğrenci sayısı 2021-22’de 400 bin 437’ye yükseldi. MEM’lerdeki öğrencilerin yüzde 46’sı 18 yaş ve altında. Mesleksel ve teknik eğitimdeki öğrencilerin kurumlara nazaran dağılımına bakıldığında da neredeyse her dört öğrenciden birinin MEM’e kayıtlı olduğu görülüyor.
– 2021-22’de 3 yaşta okullulaşmamış çocuk sayısı 1 milyon 114 bin 165, 4 yaşta 913 bin 757, 5 yaşta ise 219 bin 356. Okulo¨ncesi okullulas¸ma oranları geçtiğimiz yıllarda olduğu üzere bo¨lgeler ortasında farklılıklar go¨steriyor. 5 yaş için net okullulaşma oranının en yüksek olduğu bölge yüzde 92,8’le Doğu Karadeniz.. Doğu Karadeniz bölgesini Batı Karadeniz (yüzde 89.5) ve Kuzeydoğu Anadolu (yüzde 89.5) takip ediyor. 5 yas¸ kümesinde okulo¨ncesinde okullulas¸manın en du¨s¸u¨k oldugˆu vilayet İstanbul. (yüzde 72.0). Batı Anadolu (yüzde 75.1) ve Güneydoğu Anadolu (yüzde 76.5) bölgeleri İstanbul’u takip ediyor. 5 yaşta okullulaşma oranının en düşük ve en yüksek olduğu bölgeler ortasında 20.8 yüzde puan fark olması bo¨lgesel eşitsizliklerin ne derece keskin olduğunu gösteriyor.
– Çocukların yüzde 56.9’u etrafın sıhhati konusunda telaşlı, sırf yüzde 12.5’i sıkıntıların çözüleceğine ait optimist.
– 79 vilayetten datalar fiyatlı öğretmen sayısının 85 bin 513 olduğunu gösteriyor.
– Cinsiyet, bölgesel farklılıklar, anadil, pürüz ve sosyoekonomik durumu üzere etkenler çocukların eğitim hakkını etkilemeye devam ediyor.