Dizel araçların mazotu nasıl yakıt olarak kullanır?
Dizel araçlar, içten yanmalı motorlarla çalışır. Bu motorlarda yakıt olarak mazot kullanılır. Peki, dizel araçlar mazotu nasıl yakıt olarak kullanır? İşte bu sorunun cevabı…
Mazot, dizel yakıt sistemi aracılığıyla motor silindirlerine ulaşır. İlk olarak yakıt deposundan yakıt pompasına gönderilir. Yakıt pompası, mazotu yüksek basınçla enjektör pompalarına taşır. Enjektör pompaları, mazotun belirli bir basınçta püskürtülmesini sağlar. Ardından, enjektörler, silindirlerdeki ateşleme odası içine mazotu püskürtür.
Daha sonra, silindirlerde bulunan bu mazot, pistonların sıkıştırılmasıyla yüksek basınç ve sıcaklık koşullarına maruz kalır. Pistonun yukarı doğru hareketiyle sıkışan mazot, bu basınç ve sıcaklık altında aniden yanar. Bu yanma sonucunda, mazotun kimyasal enerjisi mekanik enerjiye dönüşür ve piston önce aşağıya doğru, ardından motor miline bağlı diğer parçaları hareket ettirir. Sonuç olarak, dizel araç mazotu yakıt olarak kullanarak hareket eder.
Dizel araçların egzozundan neden çiğ mazot atılır?
Dizel araçların egzozundan çiğ mazot atılmasının birkaç temel nedeni vardır. Bu nedenler, motorun çalışma prensibi ve içten yanmalı bir motora özgüdür. Dizel motorlar, yanma odasına enjekte edilen mazotun sıkıştırılarak yüksek basınçta sıcak hava ile karıştırılmasına dayalı bir sistemle çalışır. Bu sıkıştırma ve karışım işlemi, motorun verimli ve güçlü bir şekilde çalışmasını sağlar. Ancak, yanma sürecinin tam ve verimli bir şekilde gerçekleşmemesi durumunda, egzoz gazlarında çiğ mazot oluşabilir.
Çiğ mazotun oluşmasının başlıca nedenleri arasında düşük motor sıcaklığı, eksik yanma, yanma odasında işlem görmemiş yakıt kalıntıları ve aşırı yakıt enjeksiyonu yer alır. Düşük motor sıcaklığı, motorun soğuk başladığı veya uzun süre düşük performans üzerinde çalıştığı durumlarda yaygın olarak görülür. Bu durumda, yanma odasındaki sıcaklık düşük olduğu için yakıtın tamamen yanması gecikir ve egzoz gazlarına çiğ mazot şeklinde atılır.
Eksik yanma ise yanma odasında yakıtın tam olarak karıştırılamaması veya sıkıştırmanın yetersiz olması durumunda ortaya çıkar. Yanma odasında işlem görmemiş yakıt kalıntıları da aynı şekilde çiğ mazotun oluşmasına neden olabilir. Bunun yanı sıra, motorun aşırı yakıt enjeksiyonu yapması da egzoz gazlarında çiğ mazotun oluşmasına katkıda bulunur.
Egzozdaki çiğ mazotun zararları nelerdir?
Dizel araçların egzozundan çıkan çiğ mazot, çevresel ve sağlık açısından pek çok zarara yol açabilir. İlk olarak, çiğ mazot, hava kirliliğine katkıda bulunur. Mazotun tam olarak yanmaması nedeniyle egzozdan salınan kirleticiler arasında azot oksitler (NOx), hidrokarbonlar (HC) ve partikül madde bulunur. Bu kirleticiler, solunum yoluyla insan sağlığına ciddi zararlar verebilir ve çevreye zararlı bir etki yapabilir.
Bunun yanı sıra, çiğ mazotun yanması tam olarak gerçekleşmediği için araç performansında da düşüşler yaşanabilir. Dizel araçlar, yanma işlemi için mazotun yeterli miktarda yanması gerektiğinden, çiğ mazotun varlığı yakıt verimliliğini azaltabilir ve motor gücünü düşürebilir.
Mazot atımını önlemek için neler yapılabilir?
Mazot atımı, dizel araçların egzozundan çıkan çiğ mazot parçacıklarının havaya yayılmasıdır. Bu durum hem çevresel hem de sağlık açısından büyük bir sorundur. Mazot atımını önlemek için birkaç önlem alınabilir.
İlk olarak, düzenli araç bakımı yapmak önemlidir. Araçların egzoz sistemi düzenli olarak kontrol edilmeli ve bakımları yapılmalıdır. Eksik veya arızalı parçalar hızla değiştirilmeli ve temizlenmelidir. Bu, mazot atımını azaltmaya yardımcı olacaktır.
İkinci olarak, araç sürerken düzgün bir şekilde vites değiştirilmelidir. Düşük devirde araç sürmek, mazot tüketimini artırabilir ve dolayısıyla mazot atımını da artırabilir. Bu yüzden araç kullanırken ideal vites değişikliklerini yapmak önemlidir.