Nazi Alman kuvvetleri, İngiltere hariç Avrupa’da çabucak her devlete boyun eğdirmiş sonra da Sovyetler Birliği’ne saldırmış ve Rusya’nın oldukça içlerine kadar ilerlemişti. Rusları Bakû petrollerinden yoksun bırakmak için Kafkasya’yı sağlamca tutunabilmek için de Stalingrad’ı ele geçirmek istiyorlardı. Stalingrad, Kafkasya’nın hayli kuzeyinde Volga Irmağı kıyısında bulunan ve demiryolu ile ırmak ulaşım ağının ortasında yer alan bir kentti. O nedenle devrin Sovyet başkanı Stalin, “Düşman, Volga’nın doğu yakasına geçmeyecek” diye buyruk vermişti. Bu nedenle de Ruslar Stalingrad’ı neredeyse mesken ev savunmuştu. Sonuçta kentte sağlam bina kalmamıştı. Almanlar kentin yüzde 80’ini ele geçirseler de yüzde 20’lik kıyı şeridi Rusların elinde kalmıştı. İşte bundan sonrası tam bir “ava giden avlanır” durumuydu. Almanlar, bütün dikkatlerini bu yüzde 20’lik kesiti ele geçirmeye odaklamışken Ruslar, etraf noktalardan taarruz başlatmış ve Stalingrad’daki yüzbinlerce Alman askerini kıskaca almıştı. (tam da 80 yıl evvel bugünlerde). Bunları kurtarma teşebbüsü de başarısız olunca bu askerler, teslim olacak ve bundan sonra, savaşın seyri büsbütün bilakis dönecekti.
KRİTİK İKİ HAFTA
İşte artık Rusya’da kimileri Herson kentinin ikinci bir Stalingrad olacağını öne sürüyor. Bu, Herson’un da Stalingrad üzere yerle bir olabileceği manasına geliyor. Meğer ki burası Çarlık Rusyası vaktinde kurulmuştu. Basından da bildiğimiz üzere son iki haftadır savaş tekrar kızıştı. Hem Kiev’e yönelik füze ve İHA hücumları arttı hem de Ukrayna, Rusya’nın ele geçirip kendi toprağına kattığını açıkladığı yerlerden Herson vilayet merkezini geri almaya yönelik çok ağır bir savaş yürütüyor. Moskova, savaşın başında hudutlu sayıda askerle başladığı ve Kiev’in seferberlik ilanına rağmen uzun mühlet kısmi de olsa seferberlik ilan etmediği için bölgede Ukrayna askerlerinin sayısı Ruslarınkinden katbekat üstün hale geldi. ABD’den gelen füze ve istihbarat dayanağı de Rusları zora soktu. Herson’un Ruslar açısından en önemli iki ehemmiyeti var: Birincisi, Rusların 2014’te ele geçirdiği Kırım’ın kuzeyinde yer alıyor. Ukrayna burasını geri alırsa Kırım’ı da uzaktan füzelerle vurması kolaylaşacak.
İkincisi ve daha değerlisi, Herson, Dinyeper Nehri’nin batı yakasında yer alıyor ve burası Rusların Dinyeper’in batısında ellerinde tuttukları tek yer. Rusların Odessa’ya hakikat ilerleyip Ukrayna’nın denizlerle bütün temasını kesme ve Moldova sonuna ulaşma planları da Herson’u elde tutmalarına bağlı. Fakat Dinyeper köprüleri Ukraynalılarca tahrip edildiğinden Rusya buraya sevkıyatta zorlanıyor. Buradaki sivillerin bir kısmını ve sivil bürokratları Dinyeper’in doğusuna tahliye etmeye başladı. Kimi Batılı uzmanlar, Ukrayna’nın yakında Herson’u geri alabileceğini söylerken Ukrayna başkanı Zelenski de hava kaideleri daha da zorlaşmadan bu işi bitirme peşinde. Ayrıyeten ABD’de parlamento seçimlerinden sonraya kalması halinde ABD’den gelecek takviyenin zora girme ihtimali var.
Herson bir iki haftaya Ukrayna’nın eline geçer mi şimdiden söylemek sıkıntı. Ancak Rusların Herson’u Stalingrad’a benzetmesinde hem bir yanılgı hem de bir kabulleniş var: Yanlışlı olan Stalingrad, Rus toprağıydı. Ruslar kendi vatanları için savaşmıştı. Herson’u Rusya ilhak etmiş olsa da birebiri söylenemez. Kabullendikleri nokta ise savaşta hayli zolanmaya başladıkları. Her halükârda kasım ayının çok sıcak geçeceğini herkes söylüyor.
[email protected]