Justin Rowlatt, BBC İklim Editörü
Getty ImagesBBC, Google’ın uçuşlardan kaynaklanan salımları hesaplama prosedürünü değiştirdiğini keşfetti. Değişiklik, uçuşlardan kaynaklanan salımların tesirini eskisine nazaran çok daha düşük gösteriyor.
Bazı uzmanlar Google’ın hesaplamalarının uçuşların iklime tesirini yarı yarıya azalttığını söylüyor.
Greenpeace’in bilim takımı önderi Dr Doug Parr, “Google, sayfalarında havacılık sanayisinin iklim üzerindeki tesirlerini olduğundan düşük gösteriyor” diyor.
Şirket “endüstri paylaşlarına” danışarak bu değişikliğe gittiğini açıkladı.
Temmuz ayında devreye alınan yenilikle Google, Uçuşlar servisine entegre edilen karbon ayak izi hesaplayıcısının çalışma halini değiştidi.
Uçuşlar, Google’da bir uçuş aradığınızda en üstte sıralanıyor ve uçuş trendleriyle birlikte fiyat ve uçuş bilgilerini mukayeseli olarak gösteriyor.
Bu bilgilerin yanında her uçuşa dair “ortalama emisyon” bilgisi de paylaşılıyor.
Değişiklikle birlikte hesaplamalara yalnızca karbon salımlarının tesiri dahil ediliyor.
Oysa uçuşların iklim tesiri, fosil yakıtların yanmasından kaynaklanan karbon salımlarıyla hudutlu değil.
Örneğin uçuşların neden olduğu ağırlaşma izleri Dünya’dan yayılan ısıyı hapsederek gezegenimizde net bir ısınma tesirine yol açıyor.
Yoğunlaşma izleri uçakların akabinde oluşan uzun beyaz çizgiler olarak gözlemleniyor.
Havayolları tüm karbon salımlarının yüzde 2’sinden sorumlu. Karbondioksit dışındaki tesirleri göz önüne alındığındaysa global ısınmadaki hissesi yüzde 3,5’e çıkıyor.
Google’ın açık kaynak kod depolama servisi GitHub’da paylaştığı güncellemeye nazaran, karbondioksit dışındaki faktörlerin (hesaplamalara) nasıl ve ne vakit dahil edileceği, “hesaplamaların doğruluğu açısından” paydaşlarından elde edeceği girdilere bağlı.
Ancak BBC’nin bu husustaki sorusuna Google, uçuşların karbondioksit salımı dışındaki iklim tesirlerinin de hesaplamalara dahil edilmesi gerektiğine inandığını söylüyor.
İngiltere hükümeti havayolu salımlarının hesaplanmasıyla ilgili Google’dan farklı bir yaklaşım benimsiyor.
Havayolu şirketlerine bir uçuşun sebep olduğu karbon salımının 1,9 ile çarpmaları öneriliyor. Yani uçuşun ek tesirleri yansıtılırken karbon salımları yaklaşık ikiyle çarpılıyor.
Hükümetin şirketlere yönelik rehberinde 1,9 çarpanının kıymetinin kesin olmadığı fakat “şu anda bu tesirleri hesaba katmanın daha âlâ bir yolunun” olmadığı belirtiliyor.
Seyahat sanayisinin çevresel tesirini azaltmak için kampanya yürüten Transport and Environment kümesi da bu hususta hemfikir olduğunu şu sözlerle tabir ediyor:
“Mevcut bilimsel bilgi, karbondioksit dışındaki faktörlerin havacılığın toplam iklim tesirinin üçte ikisine sebep olduğu gerçeğini destekliyor.
“Sektör bu sorunu uzun mühlet gizledi… Google, Avrupa Parlamentosu’nun yapılmasını öngördüğü üzere, kullanıcılara her uçuş için karbondioksit dışındaki tesirleri göstermelidir” diyor.
Google’ın internette yapılan 10 aramadan 9’una konut sahipliği yaptığı düşünüldüğünde değişikliğin geniş yankıları olabilir.
Bunun yanında şirketin karbon hesaplama metodolojisi, havacılıkta sanayi standardı olarak geniş çapta kabul görüyor.
BBC Google Uçuşlar’da seçilen bir uçuşun karbon salımı yaklaşık olarak gösteriliyor. Dünyanın en büyük çevrim içi seyahat acenteleri Google metodolojisini izliyor
Ayda 100 milyondan fazla ziyaretçisiyle dünyanın en büyük çevrim içi seyahat acentelerinden biri olan Skyscanner halihazırda Google’ın metodolojisini kullanıyor.
Booking.com, Expedia, Tripadvisor ve Visa üzere büyük işletmeler de bu metodolojiyi kullanmayı düşündüklerini söylemişlerdi.
Google’ın sürdürülebilirlikten sorumlu yürütme şurası üyesi (CSO) Kate Brandt, şirketin “dünyanın dört bir yanındaki gezginlerin ve iş dünyasının sürdürülebilirliğe öncelik vermesini sağlayan araçlar geliştirmeyi” hedeflediklerini söylüyor.
Endüstri uzmanları, Google’ın metodolojisini değiştirme kararının tam zıddı tesir yapacağını söylüyor.
İşletmelerin seyahatlerinin iklim tesirini azaltmaları konusunda uzmanlaşmış İngiliz şirketi Thrust Carbon’ın kurucusu Kit Brennan, “Müşteriler için görünmez hale getirilmesi nedeniyle yüz milyonlarca ton muadili karbondioksit salımının tesirinin göz gerisi edileceğinden endişeleniyorum” diyor.
Bunun yanında tüketicilerin karbon salımı dışındaki iklim tesirinin iklim uzun vadede kıymetli olmadığına inanabileceklerinden korktuğunu da belirtiyor.
Bu, insan faaliyetlerinden kaynaklanan global ısınmanın yaklaşık yüzde 1,5’lik kısmının göz gerisi edileceği ve havayollarının emisyonlarını azaltma baskısının azalacağı manasına geliyor.
Büyümeye devam eden havayollar sanayisinin iklim tesirinin de berbatlaşması bekleniyor.
Uluslararası Güç Ajansı’na (IEA) nazaran, 2000 yılından bu yana havayollarının salımları yüzde 50 arttı ve sanayinin önümüzdeki yirmi yıl boyunca her yıl yüzde 4’ten fazla büyüyeceği öngörülüyor.