Anayasa Mahkemesi (AYM), Merkez Bankası (MB) Yasası’na eklenen ve ihtiyat akçelerinin Hazine’ye devredilmesini öngören yasa hususunun iptal istemini oyçokluğu ile reddeti. Karara muhalif kalan AYM Lideri Zühtü Arslan, düzenlemenin hem MB’nin hem de hükmî bireylerin mülkiyet hakkına yönelik bir sınırlama niteliğinde olduğunu vurgulayarak, anayasaya alışılmamış olduğunu kaydetti.
17 Temmuz 2019’da yapılan değişiklikle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yasası, “ihtiyat akçelerinin genel konsey kararı aranmaksızın Hazine’ye verileceği” biçiminde düzenlendi. CHP, kelam konusu düzenlemeyi, “birikmiş ihtiyat akçelerinin tamamının Hazine’ye verilmesinde kamu faydası bulunmadığı” gerekçesiyle AYM’ye taşıdı. Başvuruyu görüşen AYM, oyçokluğu ile iptal istemini reddetti. Kararda, hükümetin büyüme ve istihdam siyasetlerini desteklemenin, MB’nin temel vazife ve yetkilerinden olduğuna işaret edilerek, ihtiyat akçelerinin Hazine’ye devredilmesinin bu vazife ile uyumlu olduğu kaydedildi ve “Kuralda, kamu faydasına dayalı legal bir maksadın bulunduğu anlaşılmaktadır” denildi. Kararda, düzenlemenin bir kereye has olduğu, bu yüzden mülkiyet hakkına getirilen sınırlamanın şahıslara çok bir yük getirmediği savunuldu.
“İRADELERİ DIŞLANDI”
AYM Lideri Arslan’ın da ortasında bulunduğu beş isim ise karara şerh düştü. Arslan, karşı oy münasebetinde, MB’nin hissedarları ortasında Hazine ve kamu bankaları dışında özel hukuk gerçek ve hükmî şahıslarının de bulunduğunu, bu gerçek ve hükmî şahısların de ihtiyat akçesinin kullanımı üzerinde kelam sahibi olduğunu vurgulayarak, “İptali istenen kanun kararı, Merkez Bankası’nın gerçek ve hükmî bireylerinin mülkiyet hakkına yönelik bir sınırlama mahiyetindedir. Bankanın birikmiş ihtiyat akçesinin, genel heyet kararı aranmaksızın direkt Hazine’ye verilmesini öngören kuralın orantılı bir sınırlama öngördüğünü söylemek zordur. Her şeyden önce genel Konsey kararının aranmaması, şurada kelam hakkı olan özel hukuk gerçek ve hukukî şahısların iradelerinin büsbütün dışlanmasına yol açmaktadır. Kuralın Anayasa’nın 35. hususuna ters olduğunu düşündüğümden ret istikametindeki çoğunluk kararına katılmıyorum” sözlerini kullandı.