J?ames Gallagher | Sıhhat ve Bilim Muhabiri
Getty ImagesAlzheimer tedavisi için geliştirilen bir ilacın deney sonuçları, hastalığın ilerlemesini yavaşlattığını ortaya koydu.
Bilim insanları bunun “tarihi bir gelişme” olduğunu söyledi.
Eisai ve Boigen şirketleri tarafından geliştirilen ilaç, erken teşhisin akabinde uygulandığında işe yarıyor.
Deneyin ayrıntılı sonuçları şimdi yayımlanmamış olsa da; paylaşılan kısıtlı datalar bile bilim dünyasında umut yaratmaya yetti.
Zeka kıvraklığı
Lecanemab isimli ilaç, Alzheimer hastalığına yakalanan insanların beyninde biriken toksik beta-amiloid proteinlerini ortadan kaldırıyor.
Bugüne kadar onlarca farklı ilaç denenmiş lakin hiçbiri başarılı olamamış; bu durum da hastalığın hakikaten amiloidlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığının sorgulanmasına yol açmıştı.
Bu seferki deneye, hastalığın erken evrelerinde olan 1.795 istekli katıldı.
İki haftada bir Lecanemab enjekte edilen hastaların hafızaları ve zeka kıvraklıkları test edildi.
18 aylık deney sürecinde bu ilacı alanlarda, plasebo verilen öbür deneklere kıyasla, bilişsel gerilemenin yüzde 27 oranında yavaşladığı tespit edildi.
Beyindeki toksik proteinin ölçüsü da azaldı.
Öte yandan ilacın beyinde şişme ve baş ağrısı üzere yan tesirlere sahip olduğu anlaşıldı.
İlaç öbür bunama hastalıklarında işe yaramazken yalnızca Alzheimer hastalarına yeterli geliyor.
‘Cesaret verici’
Biogen yöneticisi Michel Vounatsos “Bu sonuçlar hastalar ve aileleri için umut verici. İlaç onay alırsa Alzheimer’ın ilerleyişini yavaşlatabilecek ve hastaların bilişsel yeteneklerini manalı bir oranda etkileyebilecek” dedi.
Şirketler ABD, Avrupa ve Japonya’da lisans müracaatına hazırlandıklarını duyurdu.
İngiltere’de Alzheimer üzerine çalışan sivil toplum örgütü Alzheimer’s Research UK’in yöneticisi Dr. Susan Kohlhaas, bunun bir “dönüm noktası” olduğunu ve “bunama araştırmalarında tarihi bir ana tanıklık ettiğimizi” söyledi.
Kohlhaas, bunun bir kuşaktır bulunan birinci bilişsel kaybı yavaşlatıcı ilaç olduğuna dikkat çekti.
University College London’dan Prof. John Hardy, sonuçların “cesaret verici” olduğunu söyledi ve Alzheimer için bugüne kadar yapılan deneyler ortasında birinci olumlu sonucun alındığını ekledi:
“Bilişsel gerileme üzerindeki tesiri mütevazı ama gerçek.
“Bu ‘sihirli bir hap’ değil lakin katiyen yeni bir yol açtı.”
Tartışmalı ilacı da birebir şirketler üretmişti
Bu iki şirket daha evvel tartışmalara yol açan Aducanumab isimli Alzheimer ilacını da geliştirmişti.
Fakat bu ilacın ABD’de piyasaya sürülmesi eleştirilmiş, Avrupa Birliği nitekim işe yarayıp yaramadığı konusunda kâfi delil olmadığı gerekçesiyle lisans vermemişti.
İki şirketin yeni ilacının birinci sonuçları ise evvelkine kıyasla çok daha net.
Deneyin tam sonuçlarının Ekim’den sonra açıklanması bekleniyor.
University College London’dan yaşlılık psikiyatrisi profesörü Rob Howard, “Bu çok net bir formda olumlu bir sonuç ve Alzheimer tedavisi için tarihi bir an” diyor:
“Bunu ne vakittir beklediğimizi İlah biliyor.”