Almanya merkezli “bilgi özgürlüğü portalı FragDenStaat” ile medya kuruluşları Der Spiegel ve Lighthouse Reports tarafından kamuoyuyla paylaşılan OLAF raporuna nazaran, Frontex’in üst seviye yetkilileri, mümkün insan hakları ihlalleri olaylarını, kurumun temel haklardan sorumlu görevlilerinden saklıyor.
Yasa dışı faaliyetlerin kayıt altına alınmasını engellemek için hava keşiflerinin askıya alınmasını sağlayan yetkililer, geri itmeleri gerçekleştiren Yunan ünitelerine ortak finansman da sağlıyor.
Söz konusu Frontex yetkilileri, AB Komitesi ve Avrupa Parlamentosunun üyeleri de dahil olmak üzere kurumu denetlemekten sorumlu makamları dezenformasyon yoluyla yanlış yönlendiriyor.
Rapora nazaran, Yunanistan’dan gelecek reaksiyonlardan korkmuş olabilecek bu yetkililer, Frontex’in sorumluluklarını tam olarak yerine getirme kapasitesini ve temel hakların korunmasını engelliyor.
Raporda yer verilen bir geri itme olayında, Frontex’in gözetleme uçağının “Ege Denizi’ndeki olaylara şahit olmamak için” şuurlu biçimde kaçtığı belirtiliyor.
Öte yandan insan hakları savunucuları, AB’den raporun, geri itme mağdurlarının hak arayışlarında kullanabilmeleri için resmi olarak açıklanmasını istiyor.
FRONTEX’İN KARIŞTIĞI GERİ İTME SKANDALLARI VE YÖNELTİLEN SORUŞTURMALAR
Yunanistan kıyı güvenliği ve Frontex’in dahil olduğu geri itme olaylarına ait haberler, 2020’den itibaren memleketler arası basında yer aldı. Bu haberlere nazaran, Yunan kıyı güvenlik botları, Türkiye’den Yunanistan’a geçmek isteyen göçmenlerin botlarını engelliyor, ziyan veriyor hatta batırırken Frontex de bunlara göz yumuyordu.
Bunlar üzerine Brüksel’de tenkitlere, izahat talebi ve soruşturmalara amaç olan Frontex ve idaresinin, temel hak ihlallerini önlemediği sonucuna varılsa da savların gerisi kesilmedi. Bu haberler, şahit sözleri, görüntü kayıtları, uydu imgeleri üzere çok sayıda delille desteklendi. Frontex’in bilgi tabanında yüzlerce sistemsiz göçmenin Ege’de geri itilmesine yönelik kayıtların yer aldığı belirtildi.
Geri itmelerle ilgili Yunanistan ve Frontex’e reaksiyon gösterenler ortasında Türkiye de bulunuyordu. Türk yetkililer, sık sık geri itmelerin insanlık dışı olduğunu vurguladı.