Bugün 1 Eylül. Dünyanın pek çok yerinde barış günü olarak kutlanıyor. Barış savunucuları en büyük savaşın başlangıç gününü, barışın pahasını vurgulamak ve savaş aykırısı toplumsal hassaslığı yükseltmek gayesiyle düzenledikleri etkinliklerle barışa adıyorlar.
Bizim için de bugün, Eylül’ün birinci günü, içerde dışarda, kuzeyde güneyde, bölgede dünyada barışın yaşamsal kıymetinin vurgulandığı ve halkların kardeşçe yaşamasının birlikte var olabilmelerinin mümkün olduğunu bir defa daha işaret etmenin günü.
1 Eylül hengamenin değil dayanışmanın, onurlu ve insanca birlikte yaşamanın, savaşın değil barışın başlangıcı olsun.
***
1 Eylül 1939’da Almanya Polonya’yı işgal etti. İngiltere ve Fransa Faşist Nazi Almanya’sının bu hareketini savaş nedeni saydılar ve savaş ilan ettiler. Tarihe II. Dünya Savaşı olarak geçecek bu en kanlı çatışma, yıkım ve işgal süreci bu türlü başlamış oldu.
Batıda Avrupa’nın tamamını ve Kuzey Afrika’yı da içine alacak biçimde yayılan bu savaş, tıpkı vakitte Pasifikte yapılan ikizi ile tüm dünyayı içine alarak ya da etkileyerek yıllarca devam etmiş ve lakin 1945’de İtalya ve Almanya’dan sonra Japonya’nın da teslim olmasıyla noktalanmıştır.
II Dünya Savaşına son nokta Japonya’nın Hiroşima ve Nagazaki kentlerine atılan atom bombaları ile konmuştur.
Askeri maksat bedeli olmayan bu kentlerin sakinleri, sivil beşerler, bayan, çocuk, yaşlı, ayırım gözetilmeksizin amaç alınmış; hiçbir ihtar yapılmadan nükleer ateş topu içinde yakılmışlardır. Daha evvel hiç gibisi görülmemiş ve yıkım gücü tam olarak bilinmeyen bu bombaların kullanımında -aslında canlı gaye üzerinde denenmesinde- hiç kuşku yok ki savaş sonrası yeni dünya nizamının hegemonya yapılanmasında belirleyici olabilme amacı vardı.
Büyük Paylaşım Savaşı sonlanmış lakin Soğuk Savaş, bölgesel savaşlar, devletler ortası ya da iç savaşlar, global terör farklı biçimlerde kesintisiz sürmekte. 1945’den bugüne çatışma ve savaşlarda hayatını yitirenlerin sayısı II Dünya Savaşını epey aşmış durumda. O denli ki barış için temel alınabilecek ve kozmik bir barış bayramı günü ilan edilebilecek gerçek bir çatışmasızlık şimdi gerçekleşmiş değil.
***
19. Yüzyıl ortalarından itibaren savaşlar hukuk, teknoloji, kapsam, emel ve teknikleri bakımından kıymetli değişimlere uğramıştır. Savaşların ordular ortasında ve savaş meydanlarında ya da sonlarda cereyan ettiği devir geride kalmıştır.
Ne yazık ki artık düşmanı, gözüne bakmadan kilometrelerce uzaktan joystick’le -silahla değil(!)- havaya uçurmak; Bir nükleer güç tesisinin patlatılma tahdidi ile bölgesel bir mevt silahına dönüştürülmesi, ahlak dışı görülmüyor.
Ne yazık ki artık silah çeşidi sınırsız çeşitlilikte, amaç de toplumun tümüdür. Yıllar süren ambargolar, fakir ve mahrum bırakmalar, fiilen ve moral bakımdan zayıf düşürücü palavra ve dolan, güya savaşın olağan hegemonya araçları!
Ne yazık ki kentleri yakıp yıkmak, alt yapıları yok etmek, halkı aç, susuz, gıdasız ve ışıksız bırakarak toplumu teslim olmaya zorlamak insanlık dışı olarak sorgulanmıyor.
Her vakit olduğu üzere sonuçta yıkımın temel mağduru halkların, tıpkı vakitte barışın teminatı olduğunu;
Yaşamı savunacak gücün halkların bağrında yeşermeye hazır olduğunu bilerek diyoruz ki: Savaş durdurulabilir. Kardeşlik kazanacaktır.