Getty Images CHP yöneticileri, Kılıçdaroğlu’nun “ortak aday” olmasına neredeyse kesin gözüyle bakarken, YETERLİ Parti daha temkinli. Güçlendirilmiş parlamenter sistem masasında yer alan CHP, DÜZGÜN Parti, Saadet Partisi, DEVA Partisi ve Demokrat Parti lideleri, Pazar günü Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu’nun konut sahipliğinde dördüncü defa bir ortaya gelecek.
Seçim güvenliği, geçiş sürecine ait yasal ve anayasal değişiklikler ile geçiş sürecinin temel prensipleri üzerine çalışan komitede yapılan çalışmaların yanı sıra, ittifak seçenekleri ve aday belirleme takvimine ait de görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor.
Masada, somut bir ittifak modeli yahut aday isminin belirlenmesi beklenmiyor. Lakin, muhalefet kulislerinde, kurban bayramı sonrasında açıklanması güçlü mümkünlük olarak seslendiriliyor.
6’lı masa toplantılarında birinci cins görüşmeler, Temmuz ayı başında, Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu’nun evsahipliğiyle tamamlanacak.
6’lı masanın en kritik mevzularının başında ise “cumhurbaşkanı adayının kim olacağı” geliyor. Hala Millet İttifakı içinde yer alan ve seçim işbirliği iradesini de bu tarafta ortaya koyan CHP ve GÜZEL Parti kulisleri epey hareketli.
CHP, ADAYLIK STRATEJİSİ ÇALIŞIYOR
Kılıçdaroğlu’nun adaylığı konusunda kararlı görünen CHP idaresi, stratejisini de “kazanacak aday” olması üzerine kuruyor ve bu bahiste kamuoyu anketleri dahil ağır bir çalışma yürütülüyor.
CHP yöneticileri, Kılıçdaroğlu’nun “ortak aday” olmasına neredeyse kesin gözüyle bakarken, UYGUN Parti daha temkinli.
CHP’liler, kendileri dahil, masada yer alan siyasi partilerin “kaç genel müdürlük alacağı, kaç milletvekili çıkaracağının” tartışma konusu olmayacağını, bütün partilerin amacının sistemi değiştirmek olduğunu, bu gaye etrafında, birçok alanda külfetlerin aşılacağı görüşünde.
‘ENDİŞELİ OLANLAR ALEVİLER VE CHP TABANI’
6’lı masa içinde yer alan siyasi partiler, Kılıçdaroğlu’nun “geçiş sürecini, tarafsız olarak yönetebilecek” olduğu konusunda hemfikir.
Fakat tasalar, CHP önderinin “seçilip seçilemeyeceği” ve bilhassa muhafazakar seçmenin CHP’li bir adaya oy verip vermeyeceğinde odaklanıyor.
Kimi yorumcular, Kılıçdaroğlu’nun Alevi kimliği nedeniyle, iktidar tarafından bu durumun aleyhine kullanacağını düşünüyor.
CHP yöneticilerin verdiği bilgiye nazaran, partiye gelen kamuoyu anketleri aykırısını söylüyor.
Bu anketlere nazaran, toplumun büyük kesiti, “kimlik” konusunda bir çekince görmüyor, fakat alevi kesitlerde ve CHP tabanında, “dezavantaj” olacağı kaygısını taşıyanlar daha fazla.
CHP’li bir parti yöneticisi, kaygının Kılıçdaroğlu’nun kimliği nedeniyle seçilemeyeceğinden kaynaklandığına işaret ederek, “Aleviler, Kılıçdaroğlu’na oy verir mi, verir. CHP tabanı verir mi verir. Münasebetiyle, biz bunu, adaylığı aleyhine bir durum olarak görmüyoruz” görüşünü lisana getiriyor.
İMAMOĞLU 1 PUAN ÖNDE
CHP, Kılıçdaroğlu’nun adaylığına olan ilgiyi, hem sistemli olarak kendi yaptırdığı hem de kendilerine gelen kamuoyu anketleri ile ölçmeye çalışıyor.
Kamuoyu anketlerinin büyük kısmında, Erdoğan’ın seçilme talihi olmadığı savunulurken, farkın yüzde 9’lara kadar çıktığı sav ediliyor.
Getty Images Kılıçdaroğlu, İmamoğlu ve Akşener 43’üncü İstanbul Maratonu’nda 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nden geçerken. Doğu ve Güneydoğu’da Kılıçdaroğlu’na takviyenin yüksek olduğu belirtilirken, Türkiye genelinde, İmamoğlu’nun oy oranı, Kılıçdaroğlu’nun 1 puan üzerinde görünüyor.
Lakin, yapılan ölçümlerin İmamoğlu’nun, sonrasında yaptığı açıklamalarla yansılara neden olan Karadeniz gezisi öncesine ilişkin olduğuna da dikkat çekiliyor.
CHP kaynakları, “6’lı masa Kılıçdaroğlu’nun adaylığına karar verdiğinde, İmamoğlu ve Mansur Yavaş da çıktı, ‘Genel Liderimizi destekliyoruz, adayımızdır’ dedi. Bu oyları daha da artırır. O nedenle biz, Kılıçdaroğlu’nun aday gösterilmesi halinde seçileceğinden kaygı duymuyoruz“ yorumunu yapıyor.
‘ADAY, BAYRAM SONRASI AÇIKLANABİLİR’
Merak edilen bir öbür husus ise adayın “ne zaman” açıklanacağı.
CHP’de bu hususta iki görüş öne çıkıyor.
Birtakım parti yöneticileri, “adayın bir an evvel açıklanarak, baş karışıklığına son verilmemesi” gerektiğini savunurken, bir kısım de adayın yıpratılmaması için “olabildiğince geç” açıklanması gerektiğini savunuyor.
Fakat bu husustaki karar vericinin “6’lı masa olacağına” sık sık vurgu yapılırken, CHP’de, “büyük ihtimalle kurban bayramı sonrasında netleşebileceği” görüşü seslendiriliyor.
KILIÇDAROĞLU, PARTİ ROZETİNİ ÇIKARACAK MI?
Güçlendirilmiş parlamenter sistem teklifinde “tarafsız ve sembolik” bir cumhurbaşkanı tanımlanmasına rağmen, sistem değişene kadar seçilen cumhurbaşkanının parti kimliğini bırakıp bırakmayacağı da tartışılıyor.
Getty Images Altı muhalefet partisi, tamamladıkları güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışmasını 28 Şubat’ta kamuoyuyla paylaştı. CHP kurmayları, Kılıçdaroğlu’nun “seçilir seçilmez parti rozetini bırakmaktan yana” olduğunu, fakat seçimden çabucak sonra partinin kurultay sürecine girmesinin meşakkat yaratabileceğine işaret ediyor.
Birtakım parti yöneticileri de en azından daha rahat bir müddette kurultayın yapılabilmesi için 5-6 aylık bir mühlet boyunca genel lider olarak da kalması gerektiğini savunuyor.
Ayrıyeten, geçiş sürecinin devamında, parlamenter sisteme geçilmesi halinde bir seçime gidileceğine dikkat çekilerek, “Diyelim ki, İmamoğlu da ‘genel lider olmak istiyorum,’ dedi ve seçildi. O vakit o da seçimde başbakan adayı olarak yarışacak. Öbür yandan Akşener de ‘başbakan olmak istiyorum,’ diyor. Bütün bu süreçleri çok hakikat koordine etmemiz gerekir ve bu da 6’lı masanın işi” deniliyor.
DÜZGÜN PARTİ: ADAYLIĞI, 6’LI MASANIN ‘EVET’ DİYECEĞİ FORMDA OLUR; KAZANIR
ÂLÂ Parti Genel Lideri Meral Akşener’in amacını “başbakanlık” olarak koyarak, cumhurbaşkanlığı adaylığından çekilmesi CHP’nin elini rahatlatmıştı.
Kılıçdaroğlu’nun “dürüst, tarafsız ve geçiş sürecini en düzgün yönetecek” isim olduğu UYGUN Parti’de genel kabul görüyor.
Lakin, “seçilebilirlik” şartı, en kıymetli kriter olarak geçerliliğini sürdürüyor. UYGUN Parti kurmayları, aday belirlenirken, yalnızca anketlere değil, süreci yanlışsız yönetip yönetmeyeceği ve cumhurbaşkanlığını “en fazla farkla” kazanacak aday olmasının da kendileri için ölçü olacağını belirtiyor.
Getty Images6’lı masada da değerlendirmenin bu türlü yapılacağı da YETERLİ Parti tarafında söz edilen bir başka mevzu.
Parti kulislerinde yaygın görüş, Akşener’in Kılıçdaroğlu ile karşılıklı itimat münasebetine rağmen, aday belirlenirken, “reel politikaya” uygun davranacağı vurgulanıyor.
Bir parti yöneticisi, Akşener’in baştan beri ortak aday çıkarılmasından yana tutum aldığını anımsatarak, Kılıçdaroğlu’nun adaylığına hangi şartlarda dayanak verileceği ise şu sözlerle tabir ediyor:
“Kemal beyefendi aday olacaksa, Akşener’in ve masanın ‘evet’ diyeceği formda olur. Yani görülür ki kazanacak. Diyelim ki gözükmüyor, o vakit kimse evet demez ve o vakit yeni formüller yahut kim kazanacak görünüyorsa, o isim masaya gelir.”
Seçimin kiminle farklı kazanılacağı da YETERLİ Parti’nin cumhurbaşkanı adaylığı için kıymetli kriterlerin başında geliyor.
“Ucu ucuna”, yani yüzde 51’le kazanacak adayın seçim sonuçlarına ait tartışmaları da beraberinde getireceğine işaret edilerek, “Adayın potansiyeline bakılır. Demiyoruz ki, yüzde 65 oy alacak olan bir isim aday olsun. Lakin mesela yüzde 53’lük bir oy oranı ile seçilmek, ülkeyi rahatlatır, siyaseti istikrarlar. Adaylık rüzgarı, oy oranını daha üst taşıyabilir” görüşü lisana getiriliyor.
AKŞENER NASIL BAŞBAKAN OLACAK?
6’lı masada yer alan siyasi partilerin başkanlarının, seçimin kazanılması halinde geçiş süreci hükümetinde nasıl rol alacakları siyasi kulislerde en çok konuşulan hususlardan.
Getty ImagesAkşener’in gayesini “başbakanlık” olarak açıklaması nedeniyle, “başkanlık sistemi”nde bunun nasıl olacağına ait formüller de tartışılıyor.
GÜZEL Parti’de bu hususta netleşen görüş, seçimin kazanılması halinde, “fiili parlamenter sistemin” uygulanması istikametinde.
Bir parti yöneticisi, öngördükleri sistemi şöyle anlatıyor:
“Mevcut sistemde cumhurbaşkanının yetkilerini bir kısmını cumhurbaşkanı yardımcısına devredebileceğini öngörüyor. Münasebetiyle seçilecek cumhurbaşkanı da bu halde yetkisini devredebilir.
“Zaten evvelden yapılmış bir protokol çerçevesinde cumhurbaşkanının yetkileri tanımlanacak. Bu protokole nazaran anayasa değişiklikleri yapılacak. Tanımlandığı için, bakanlar şurasının atanması ve yürütme misyonuyla ilgili misyonlarını, birinci partinin genel liderine verebilir. Yani koalisyon gibisi bir vazife paylaşımı olabilir”