CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, evvelki gün yaptığı görüntü paylaşımda, bankaların borçlarını kurul karşılığı devralıp tahsilat için yurttaşın peşine düşen Varlık İdare Şirketleri’ni (VYŞ) gündeme getirdi ve “borçları ödemeyin” daveti yaptı. Kılıçdaroğlu’ndan saatler sonra açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati ise “Dar Gelirliye Dayanak Paketi” açıkladı. Arka arda gelen ataklar sonrası dün Kılıçdaroğlu toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Bakan Nebati’nin paketi panikle açıkladığını, iktidara yakın bir gazetenin gece saatlerinde manşet değiştirdiğini” kaydederken Nebati ise CHP başkanını “rol kapmakla” suçladı. Muhalefetle iktidar ortasındaki “VYŞ tartışması” sürerken ekonomik kriz ve ağır borç yükü altında ezilen yurttaş, kelam konusu şirketlerin “tahsilat baskısından” yakınıyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Konseyi (BDDK) tarafından yetkilendirilen firmalar olan VYŞ’ler, bankaların tahsil edemediği borçları muhakkak bir yüzde karşılığında devralıyor. Periyodun akabinde takibe bahis olan alacağın sahibi haline gelen VYŞ’ler, borçlu bireylerle irtibata geçiyor, tahsilat yapmak için muahede, yapılandırma, icra takibi üzere süreçler uyguluyor. Sayıları 1 milyona yakın olduğu tabir edilen VYŞ borçluları “tahsilat takibinde mağdur edildiklerini” savunuyor. VYŞ içerikli binlerce yakınmanın yer aldığı çevrimiçi şikâyet platformlarında öne çıkan mevzu başlıkları şöyle:
– Anlaştık ancak haciz geldi: Borcu nedeniyle VYŞ tarafından arandığını, ödemenin yapılandırılması konusunda telefonda muahedeye varıldığını belirten yurttaş, bu duruma rağmen maaş ya da taşınmazlarına haciz konulduğunu lisana getiriyor.
– Ödemeye rağmen haciz: Yurttaş, “borcunu ödemesine rağmen VYŞ tarafından maaşı ya da taşınmazlarına haciz konulduğu”, “‘borcu yoktur’ yazısı için yaptığı istemin VYŞ tarafından yerine getirilmediği”, “ödeme yapılmasına karşın ilişkin risk raporlarında borcun görünmeye devam ettiğine” ait şikâyetleri de sıralıyor.
– Ruhsal baskı kuruluyor: Borcu nedeniyle kendisine ulaşan VYŞ vazifelilerinin “ağır tabirler ve tehdit içeren, nezaket kurallarının dışına çıkan telaffuzlarda bulunduklarını” savunan yurttaş, üzerinde ruhsal baskı kurulduğunu belirtiyor.
– Daima aranıyorum: VYŞ’lerin işleyişine ait yayımlanan yönetmelikte, borçluya ulaşıldığı ve hususun aktarıldığı durumlarda beş iş günü geçtikten sonra yapılabileceği belirtilmesine rağmen “yurttaşın her gün ve tekraren arandığına” ait çok sayıda şikâyet bulunuyor.
FAHİŞ FAİZ UYGULANIYOR
Yurttaşın platformlarda lisana getirdiği argümanlarda biri de “bankalardan devralınan borçların çeşitli formüllerle VYŞ’ler tarafından fahiş formda yükseltilmesi” oluyor. Borçlular, “ana parayı dörde katlayan faiz yükleriyle karşı karşıya kaldıklarını” belirtiyor.
VYŞ’lere ait yönetmelikte Şahsî Dataları Muhafaza Yasası’na işaret edilerek “tahsilat takibinde borçluların yakınlarıyla irtibata geçilemeyeceği” belirtiliyor. Buna rağmen kimi borçlular; “anne, baba, kardeş üzere yakınlarının VYŞ’ler tarafından arandığını, tahsilat için aile bireyleri üzerinde de baskı kurulduğunu” kaydediyor.