Sıcak havaya bağlı bedenimizde terleme ve akciğerlerimizden nefes alıp vermekle sıvı kaybı olur. Böbreklerimiz bunu su emilimini arttırarak dengelemeye çalışır. Uzun mühlet kâfi suya ulaşılamaması durumunda akut olarak böbrek hasarı gelişebileceğine işaret eden Nefroloji uzmanı Prof. Dr. Abdullah Özkök, hem sağlıklı şahıslar hem de böbrek hastalığı olan bireyler için kıymetli ihtarlarda bulundu.
Susuzluğa bağlı böbrek hasarı geliştiğinde bulantı, kusma, halsizlik, kas ağrıları üzere belirtiler gelişebildiğini anlatan Prof. Dr. Abdullah Özkök, bu durumda bilhassa böbrek hastalığı olan şahısların böbrek işlev testlerinin denetim edilmesi, gerekirse damardan sıvı verilmesi gerekebileceğine işaret etti.
SUSUZ KALMAK KRONİK BÖBREK HASTALARINDA ÇOK DAHA RİSKLİ
Özellikle kronik böbrek hastalarının sıcaklarda daha dikkatli olması gerektiğine işaret eden Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları ve Nefroloji uzmanı Prof. Dr. Özkök, bahisle ilgili şu bilgileri verdi:
“Kronik böbrek hastalarının böbrekleri olağan insanlara nazaran daha hassastır ve daha çabuk bozulabilir. Münasebetiyle susuzluk bu hastalar için daha tehlikelidir. Bu nedenle kronik böbrek hastalarına bilhassa yazın çok sıcaklarda güneş altına çıkmamalarını ve sıvı alımlarını arttırmalarını öğütlüyoruz. Bunun yanında kalp yetersizliği olan ve yüksek doz idrar söktürücü ilaç kullanan hastalarımızın da yazın çok sıcaklarda sıvı istikrarını sağlamaları daha zordur. Bu hastaları takip eden doktorlar tarafından idrar söktürücü ilaç dozları ayarlanacaktır. Böbrek taşı olan şahıslar ise susuz kaldıklarında böbrek taşı sorunlarını daha sık yaşayabileceğini unutmamalı. Hasebiyle bilhassa bu hastalarımız günde 2-2,5 litre idrar yapacak halde bol su içmeli.”
DİYALİZE GİREN BÖBREK HASTALARI SIVI KISITLAMASI YAPMALI
Böbrek hastaları için her ne kadar sıvı tüketimi değerli olsa da diyalize giren bireylerde bu durumun tam zıddı olduğunun altını çizen Prof. Dr. Abdullah Özkök, bu küme hastalar için ikazlarını şöyle sıraladı:
“Diyalize giren hastalarımızın birçoğunun idrar çıkışları olmadığı için bu hasta kümesinde olağanda sıvı kısıtlaması öneriyoruz. Zira çok sıvı alınması durumunda bedende biriken fazla sıvıya bağlı hipertansiyon ve kalp sorunları yaşanabiliyor. Bunun yanında yüksek sıcaklarda bu hastaların çok fazla dışarı çıkmamasını öneriyoruz ve sıvı kısıtlamasını bir ölçü gevşetiyoruz. Böbrek nakli hastalarımız ise bağışıklık sistemi baskılanmış olduğu için kesinlikle içtikleri suyun temizliğinden emin olmalı ve mümkünse şişelenmiş ve kapalı su tüketmeliler. Ayrıyeten böbrek nakli hastalarımızın güneş altında ve sıcakta uzun müddet kalmalarını istemiyor ve kesinlikle esirgeyici güneş kremi kullanmalarını öneriyoruz.”
SUSUZLUĞU ŞEKERLİ İÇECEKLERLE GİDERMEYİN
Sıcak havalarda susuzluğu şekerli içeceklerle gidermeye çalışmanın böbrek hasarını artırabileceğini söyleyen Prof. Dr. Abdullah Özkök, bu hususla ilgili olarak uzun müddet sıcakta çalışan Orta Amerika çiftçileri üzerinde yapılan bir araştırmayı örnek gösterdi. Özkök, “Orta Amerika’da şeker pancarı tarlalarında çok sıcak altında uzun müddet çalışan insanlarda böbrek yetersizliği sıklığının çok artması üzerine araştırmalar yapılmış ve bu hastalarda böbrek hastalığının tekrarlayan sıcak gerilimine bağlı olabileceği bulunmuş. Bu durum yazın açık havada uzun mühlet çalışan inşaat çalışanları ve başka çalışanlar için de geçerli olabilir. Bununla birlikte çiftçilerinin şekerli içecekler ile susuzluklarını gidermeye çalışmasının böbrek hasarını çok arttırdığı gösterilmiştir. Sıcak havalarda çok şekerli, fruktoz-glukoz şurubu içeren meşrubatları katiyen tercih etmemeliyiz. Pak saf su en yeterli içecektir” dedi.
SUYU CAM ŞİŞEDEN İÇİN
Ayrıca plastik şişelerden su içine geçebilecek mikroplastiklerin de sıhhate ziyanlı olabileceğini hatırlatan Prof. Dr. Özkök, bu nedenle mümkünse cam şişe yahut cam damacanadan su içmenin uygun olduğunu söyledi. Susuzluğu gidermek için gün içinde içilebilecek sıvılar ortasında sodanın bulunabileceğini belirten Prof. Dr. Özkök, “Fakat günde 1 şişeden fazla içilmemeli. Bilhassa hipertansiyon ve böbrek taşı olanların düşük sodyum içeren sodaları tercih etmesi gerekir” diye konuştu.
SUYUN FAZLASI DA ZARARLI
“Su sıkıntısında de ifrat ve tefrit kelam konusudur” diyen Prof. Dr. Abdullah Özkök, “Çok su içmek sağlıklıdır” sözünün de yanlış olduğunu belirterek mevzuyu şöyle açıkladı:
“Bahsettiğim üzere beşerde susama hissi çok güçlü bir dürtüdür. Susadıkça gereğince su içen bir kimsede susuzluğa bağlı böbrek hastalığı beklemiyoruz. Lakin suyun fazlası da muhakkak ziyanlıdır. ‘Su zehirlenmesi’ sonucu klinikte hiponatremi dediğimiz önemli durumlarla karşılaşabiliyoruz. Bu mevzuda da aşırılıklardan kaçınmalıyız. Susadıkça su içiyorsanız ve günde 2-2,5 litre civarında idrar yapıyorsanız bedeniniz için kâfi hidrasyonu sağlıyorsunuz diyebiliriz.”