AKP iktidarı, aylık artışlar devam ederken baz tesiriyle yıllık artış oranı düşen enflasyonla (TÜFE) övünüyor. Meğer, TÜİK’in hesaplamasıyla ile ilgili tartışmalar bir kenara bırakılsa bile 2022 yılı için açıklanan birçok bilgi enflasyonun gerçek durumunu gösteren sonuçlarla dolu. Bunlardan biri de tedavüldeki kâğıt (banknot) ve madeni (bozuk) paralarla ilgili. Zira yüksek enflasyon nedeniyle alışverişlerle ilgili ödeme fiyatlarındaki büyük artış, bilhassa büyük kupürlü kâğıt para gereksinimini ortaya çıkardı.
Anımsanacağı üzere, iktisat idaresi yalanlasa da geçen yıl “500 TL”lik banknotla ilgili çok sayıda tartışma yapıldı ve bu hâlâ devam ediyor. Ayrıyeten CHP Sözcüsü Faik Öztrak da, geçen ay yaptığı açıklamada 2009 başında tedavüle çıkan 200 TL’nin bugünkü alım gücünün 29 liraya düştüğünü vurgulamıştı. İşte tedavüldeki paraların son durumu:
“BOZUK PARA” OLDU
– Merkez Bankası’nın açıkladığı bilgilere nazaran Aralık 2022 sonu prestijiyle 2021 sonuna kıyasla tedavüldeki “200 TL”lik banknot sayısı yüzde 104 artarak 966 milyon 978 bin adede ulaştı. Bunun yanı sıra “100 TL”lik banknot yüzde 7 artışla 1 milyar 176 milyon 729 bin adet, “50 TL”lik banknot yüzde 1 artışla 409 milyon 562 bin adet, “20 TL”lik banknot yüzde 18 düşüşle 211 milyon 205 bin adet, “10 TL”lik banknot yüzde 44 artışla 423 milyon 514 bin adet ve “5 TL’lik” banknot yüzde 13 artışla 358 milyon 560 bin adet oldu. Bilhassa 10 TL’deki artış bu paranın da süratle “bozuk para” statüsüne hakikat gittiğini gösteriyor.
“1 KURUŞ” UNUTULDU
– Darphane’nin, tekrar 2022 sonu prestijiyle açıkladığı bilgilere nazaran 2021 yılına kıyasla tedavüldeki “1 TL”lik toplam bozuk para sayısı yüzde 15 artışla 3 milyar 261 milyon adede çıktı. Ayrıyeten “50 kuruş” sayısı yüzde 13 artışla 1 milyar 377 milyon adet, “25 kuruş” yüzde 8 artışla 1 milyar 729 milyon adet, “10 kuruş” yüzde 3 artışla 2 milyar 351 milyon adet, “5 kuruş” yüzde 3 artışla 2 milyar 366 milyon adet ve “1 kuruş” yüzde 1 artışla 341.2 milyon adede çıktı.
Bu kapsamda geçen yıl tedavüle dört ay boyunca 1 kuruş, bir ay ise 5 kuruş çıkarılmadı. Ayrıyeten 2022 yılı içinde 2021’e kıyasla tedavüle çıkarılan 1 kuruş sayısı yüzde 75, 5 kuruş sayısı yüzde 63 ve toplam bozuk para sayısı yüzde 17 azaldı.
Öte yandan 2022 sonu prestijiyle tedavüldeki toplam bozuk para sayısı 11 milyar 426 milyon adede yükseldi.