İzmir Ticaret Borsası (İTB) İdare Heyeti Lideri Işınsu Kestelli, 2022 yılını kıymetlendirdi ve 2023’ün de problemli geçeceğine dikkat çekti.
2022 yılının güç bir yıl olduğuna dikkat ederek kelamlarına başlayan Işınsu Kestelli, “Yaklaşık iki yıl süren Covid-19 salgınının akabinde patlak veren Rusya-Ukrayna savaşı, hali hazırda kendine bir çıkış yolu aramakta olan Dünya İktisadını maalesef daha derin bir kaosun içerisine sürükledi. Salgının neden olduğu iş gücü kaybına,Uzakdoğu kaynaklı çip krizi ve lojistik alanında yaşanan sorunlar da eklenince memleketler arası üretim ve ticarette büyük kayıplar yaşanmıştı. Bunun sonucunda de çabucak hemen tüm ülkeler esirgeyici önlemleri devreye sokmuş ve ticarette bir içe kapanma periyodu başlamıştı” diye konuştu.
“TÜRKİYE TÜM DÜNYADAN AYRIŞTI”
“Savaşla birlikte güç maliyetlerinin tırmanışa geçmesi ve başta tahıl olmak üzere kimi ziraî eserlerde arz eksiği yaşanması, dünyada İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en ağır ekonomik kaidelerin ortaya çıkmasıyla sonuçlandı” diye devam eden Kestelli, “Bunun sonucu olarak da tüm dünyada beklentilerden yüksek bir enflasyon kalıcı hale geldi. Tam da bu noktada, Türkiye tüm dünyadan ayrıştı. Dünya ekonomileri faizleri yükselterek enflasyonu belirli bir noktada tutmaya; toplumsal dayanakları öncelemeye çaba ederken, Türkiye faizleri indirerek ‘Benim için büyüme ve istihdam öncelikli’ iletisini verdi. Yüksek enflasyon, düşmese de artması önlenen bir işsizlik oranı ve IMF’nin Temmuz ayında öngördüğü yüzde 4’lük büyümenin üzerinde yüzde 5 civarında bir büyüme beklentisi ile 2022 yılını tamamlıyoruz” sözlerini kullandı.
“ÜRETİCİ OLUMSUZ ETKİLENDİ”
Tarım eserlerindeki yükselişe dikkat çeken İzmir Ticaret Borsası Lideri, “Ekonomik görünüme İzmir ve Ege açısından büyük kıymete sahip tarımın penceresinden baktığımızda ise üretim maliyetlerindeki artışlardan kaynaklı kasvetler kelam konusu… TÜİK tarafından açıklanan son bilgilere nazaran, tarım eserleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE), 2022 yılı Kasım ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 7, bir evvelki yılın Aralık ayına nazaran yüzde 139,49, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 169,45 ve 12 aylık ortalamalara nazaran yüzde 122,93 arttı. Maliyetlerdeki bu kıymetli artış doğal olarak ziraî üretimi ve üreticiyi etkiledi. Fiyat artışlarının olduğu birtakım eserlerde maliyet artışları telafi edilebilirken, bilhassa pamuk üzere fiyatların hasat dönemi ile birlikte gerilediği eserlerde üreticimizin olumsuz etkilenmesine neden oldu” dedi.
“ZORLU BİR 2023 BİZLERİ BEKLİYOR”
Bu bilgiler ışığında 2023 yılına baktığımızda ise enflasyonun baz tesiriyle sürat keseceğini söyleyebiliriz. Lakin en geç Haziran ayında seçimler yapılacağı için 2023 yılında birbirinden farklı iki ekonomik devir yaşayacağımız beklenebilir. Geçtiğimiz günlerde minimum fiyata yapılan artırım ve önümüzdeki devirde emekli ile memur maaşlarına yapılacak artırımlarla birlikte yılın birinci periyodunda nakdî açıdan bir genişleme yaşanacak. Tüketim görece olarak canlanacaktır. Seçimden sonra ise cari açığı kapatmaya ve ülke risk primini düşürmeye yönelik adımlar öne çıkacaktır. Hasebiyle, 2022 kadar olmasa bile güçlü bir 2023’ün bizleri beklediği kanaatindeyim. Lakin, Türkiye ekonomik zorluklara adapte olmayı başaran üretim gücü ve bunu önceleyen dayanak siyasetleri ile bunun da üstesinden gelecektir. Bunu kolaylaştırmak için kaideler ne olursa olsun üretim yapan kısımların finansmana erişiminin kolaylaştırılması, yüklerinin azaltılması ve tarım üzere stratejik dallarda destekleme düzeneklerinin süratli ve adil işletilmesi koşuldur. Bunlar yapılırsa zoru kolaylaştırmak, daha keyifli, bereketli ve huzurlu bir 2023 yılına imza atmak mümkün olacaktır” diye konuştu.