Doğalgazda yüzde 98 dışa bağımlı olan Türkiye’de gaz arama çalışmaları seçim yaklaşırken hızlandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın evvelki gün kabine toplantısının akabinde “müjde” olarak kamuoyuna sunduğu Karadeniz’deki yeni doğalgaz için Güç Bakanı Fatih Dönmez ise dün tarih verdi. “İlk gazı mart sonu sisteme vereceğiz” dedi.
Uzmanlar ve meslek örgütleri ise raporların kamuoyuna açıklanmadığını belirterek “Açıklamaların hiçbir teknik ve ekonomik geçerliliği yok. 4.5 milyar dolarlık yatırım, seçim için kullanılıyor” dedi.
Karadeniz havzasında arka arda doğalgaz rezervleri bulunduğunu belirten Cumhrubaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son olarak evvelki gün Çayırcuma’da 58 milyar metreküplük (m3) bir saha daha bulduklarını duyurdu. Erdoğan’ın akabinde ayrıntıları anlatan bakan Dönmez de ayrıntıları açıkladı. Karadaki doğalgaz sürece tesisinin birinci etapta günlük 10 milyon metreküplük gazı işleyeceğini, ikinci fazla birlikte bunun 40 milyon metreküpe çıkarılacağını söyleyen Dönmez, “Değerlemeyi alanda uzman en büyük firmalardan DeGolyer & MacNaughton yaptı. Böylelikle, Çaycuma alanındaki 58 milyar metreküp ve Sakarya Gaz Sahası’ndaki ek ölçüyle birlikte bu sayı 710 milyar metreküp olarak ilan edilmiş oldu. Bir aksilik çıkmazsa (2023 yılı) mart ayının sonuna gerçek birinci gazı sisteme vereceğiz” diye konuştu.
SİYASİ GÖSTERİYE DÖNDÜ
İktidarın açıklamalarını hususun uzmanlarına sorduk. İktidarın doğalgaz arama ve çıkarma faaliyetlerini siyasi gösteriye dönüştürdüğünü belirtilirken Çaycuma’da açılan ve 58 milyar metreküp olduğu söylenen gaz rezerviyle ilgili, “Tek bir kuyu ile rezerv belirtmek dünya literatüründe güldürüdür. En az üç kuyu açılmalı” yorumu yapıldı.
Karadeniz’deki rezerv araştırmalarını gerçekleştiren Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın eski müdürü Özer Balkaş da araştırmaların iç siyasete dönük bir gereç için kullanıldığını söyleyenlerden. “Doğalgaz muştusu diye yapılan açıklamanın hiçbir teknik ve ekonomik manası yoktur büsbütün iç siyaset için kullanılan bir malzemedir” diyen Balkaş, “Ülke bu türlü bir döviz krizi ve yoksulluğun içindeyken 3-5 milyar dolarlık yatırımların bu türlü kullanılması gerçek değil. Bu gemilerde binlerce genç insan emek veriyor, milyonlarca insanın parası harcanıyor fakat kimse yanlışsız dürüst bir şey bilmiyor” dedi.
7’DE 1’İ ÜRETİLEBİLİR
Enerji Uzmanı ve Güç Günlüğü muharriri Ali Arif Aktürk ise Dönmez’in verdiği bilgiler üzerinden yaptığı hesaplamaları şöyle aktarıyor: “Günlük 10 milyon m3 deniliyor. Yılda 3.6 milyar m3 eder. 2030’a kadar bu kadar ondan sonra da günlük 1.5 milyon m3 üretileceğini söylüyor bakan. Bunları toplayınca 110 milyar m3 ediyor. Erdoğan’ın verdiği sayı toplam hacim, kimse bunun tamamını üretemez.”
Aktürk, “Dünyada hiçbir banka bu üzere aramaları finanse etmez zira çok risklidir. Biz bunu öz kaynaklarımızla yani 85 milyonun cebindeki parayla yapıyoruz. Fakat geçtim raporu basına açıklamayı, Meclis’e, meslek odalarına hatta Sayıştay’a bile açıklamıyoruz. Bu paralar bizim paralarımız, nasıl harcandığını bilemiyoruz. Yaklaşık 4.5 milyar dolar para harcanacak” dedi.
“YERİNDE GÖRMEK İSTİYORUZ”
Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği’ne bağlı Jeoloji Mühendisleri Odası ise çalışmaları yerinde görmek istiyor. Daha evvel tekraren bakana ve TPAO Genel Müdürü’ne bu teklifi götürdüklerini söyleyen oda lideri Hüseyin Alan, “Topluma şeffaf olunmuyor. Sonra ‘Neden müjdemizi alkışlamadınız’ diyorlar. Biz yıllardır bu gemilere gitmeyi, çalışmaları yerinde inceleyip kamuoyundaki kuşkuları giderebileceğimizi belirtiyoruz yetkililere. Kendileri de bu fikri beğeniyorlar lakin katiyen dönüş yapılmıyor” dedi. Güç uzmanı Başkan Algedik ise “Bunları konuşabilmeniz için somut rapor doküman olmalı. Şu an tek desteğimiz Erdoğan’ın kamera karşısındaki açıklamalarıdır. Farazi sayılar üzerinden değerleme yapmak zorundayız” diye konuştu.