Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2023 seçimleri için üçüncü kere aday olacağını açıklamıştı. Yüksek Seçim Şurası (YSK) Lideri Muharrem Akkaya da Erdoğan’ın üçüncü defa aday olup olamayacağı mevzusuyla ilgili çalışma yaptırdığını belirterek,“Bu mevzuyu anayasa hukukçusu olan, güvendiğim bir arkadaşımla istişare ettim. Araştırdık. Görüşüm oluştu” demişti.
(Muharrem Akkaya)
Erdoğan’ın adaylık açıklamaları tartışmalara yol açarken, mevzuyu uzmanlarla konuştuk.
‘GÖRÜŞ ALDIĞI HUKUKÇULAR KİMLER?’
Hukukçu Prof. Dr. Metin Günday, “Ben Erdoğan’ın seçimlerin olağan vakitte yapılması halinde, üçüncü sefer aday olamayacağını, buna Anayasa’nın 101. hususunun açık kararı karşısında bunun mümkün olmadığını fakat TBMM bir erken seçim kararı alırsa lakin o vakit Erdoğan’ın üçüncü sefer aday olabileceğini öteden beri savunan bir insanım” dedi.
(Metin Günday)
Günday kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Diyelim ki seçimler olağan vakitte yapıldı erken seçim kararı alınmadı, Sayın Erdoğan da adaylığını koydu. Buna karşı bir şikayet bir itiraz kelam konusu olduğunda bunu YSK inceleyecek. YSK Lideri da o kurumun başı. Kendisinin çok güvendiği bir anayasa hukukçusundan görüş aldım diyor. Bir YSK liderinin söyleyeceği bir şey midir bu şimdiden görüş almak, kanaat sahibi olmak. Kendisinin güvendiği görüş aldığı bu anayasa hukukçusu kimlerdir ben de merak ediyorum.”
SÜREÇ DEĞERLENDİRİLDİ
Anayasa hukukçusu Prof. Dr. Süheyl Batum ise, “1982 Anayasası’nda Cumhurbaşkanı 7 yıl için seçiliyordu ve bir daha seçilmiyordu. Bu kararı 2007 yılında AK Parti iktidarı değiştirdi. 5 yıl için seçilir iki kezden fazla seçilemez unsurunu getirdi. Bu günden sonra bir daha Anayasa’nın Cumhurbaşkanı’nın misyon mühletinin ve iki kereden fazla seçilemeyeceğine dair karar hiç değişmedi” dedi.
Batum süreci şu biçimde anlattı: “2007’de değişen bu kararla birinci evvel Abdullah Gül Cumhurbaşkanı seçildi. 2014 yılında vazife mühleti bittikten sonra Recep Tayyip Erdoğan seçildi. Sonra 2018’de ikinci kez seçildi. 2023 yılına geldiğimizde sorun şu, seçilecek Cumhurbaşkanı üçüncü sefer mı seçilecek? Yoksa 2017’de Anayasa’nın birtakım kararları değiştiği için sıfırdan mı başladı? Yani ikinci sefer mı seçilecek? Hukukî sorun bu. Cumhurbaşkanı Erdoğan 2014 yılında birinci sefer seçildi, 2018’de de ikinci kere seçildi. Birebir kişi 2023’de seçilirse üçüncü sefer seçilmiş olur.”
(Süheyl Batum)
AKP’NİN SUNDUĞU TÜM MÜNASEBETLER HUKUKSUZ
“AKP tarafı bir kadro tüzel münasebetleri düşünüyor” diyen Batum, “Gerekçelerin hiçbiri tüzel değil. Birinci münasebette, ‘2017’de yeni bir sistem getirdik, bu sistemin Cumhurbaşkanı da 2018 yılında birince sefer seçilmiştir’ diyorlar. Lakin uygun değildir. Yalnızca değiştirdiğiniz kararlar değişmiştir, değiştirmedikleriniz birebir biçimde devam etmektedir. Sıfırdan sistem getirdik demek büsbütün hukuka terstir. İkinci münasebette ise ‘Biz Cumhurbaşkanı’nın yetkilerini arttırdık münasebetiyle o günkü Cumhurbaşkanı ile bu günkü tıpkı değil’ diyorlar. Bu da hukuksal değil. Üçüncü savda ise, ‘2017’de yeni bir sisteme geçtiğimi söyledik. Hasebiyle her ne kadar bu kararlar değişmediyse de bunlar da değişmiş sayılır. Sistemin ismiyle birlikte yeni bir sisteme geçtik’ diyorlar” sözlerini kullandı.
KARARIN ALTINDA İMZANIZ VAR
YSK Liderinin açıklamalarına ait konuşan Batum, “Bir yıldır bu tartışmalar sürüyor, YSK hiçbir şeye dahil olmadı. Bu güne kadar yazılı müracatlara karşın YSK Lideri da mevzu İmamoğlu’nun siyasal yasağı olunca bir anda anlatmaya başladı. YSK Lideri dedi ki: ‘Çok sevdiğim arkadaşlarıma soruyorum rapor hazırlayacağız.’ YSK Lideri Muharrem Akkaya 2018 seçimlerinde, YSK üyesiydi ve 2018 seçimlerinden sonra bu heyet seçim sonuçlarını açıklarken 952 sayılı kararı aldılar” dedi.
Batum kelamlarını şu formda sürdürdü:
“Alınan kararda Recep Tayyip Erdoğan 13. Cumhurbaşkanı olduğu yazıyor. Yeni periyodun birinci Cumhurbaşkanı seçildi diye bir ibare yok. Bunun altında imzası olan Muharrem Akkaya artık çok sevdiği arkadaşına soruyor. O karara imza atmış bir liderin ben Anayasa’yı bilmiyormuşum yanlış yapmışım deme lüksü yoktur. Çok güvendiğim anayasacı arkadaşlara yazacağım ona nazaran rapor yazacağım diyor. Siz orada biliyorsunuz diye varsınız. 952 sayılı karara biliyorsunuz diye imza attınız.”
Batum, “Erdoğan istediğini söylesin. Söyledikleri salt siyasal isteklerdir. Şayet Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletiyse, iki kez seçilmiştir üçüncü kez seçilemez” dedi.
‘BÖYLE BİR AÇIKLAMA YAPMASA DAHA ÂLÂ OLURDU’
Yargıtay Onursal Daire Lideri ve Cumhuriyet Vakfı İdare Heyeti Üyesi Hamdi Yaver Aktan ise mevzuya ait, “Anayasa’nın 101.maddesinin ikinci fıkrasında ‘Bir kimse en fazla iki sefer Cumhurbaşkanı seçilebilir’ diye düzenleme var. Bu düzenleme daha sonra yapılan değişikliklerle olsa bile bir değişikliğe uğramadı tıpkı yerinde duruyor” dedi.
(Hamdi Yaver Aktan)
YSK Başkanı’nın açıklamalarına ait konuşan Aktan, “Yüksek Seçim Heyeti’ndeki 5 üyenin ocak ayında misyon mühletleri bitiyor Yargıtay ve Danıştay’dan yeni üyeler seçilecek. Muhtemelen sayın Liderin da vazife müddeti bittiği için o sürece katılmayacaktır. Yeni üyeler seçilene kadar vazife müddetlerinin devam edileceği bir gerçek münasebetiyle açıklama yapmasaydı tahminen daha düzgün olurdu ancak sonuç olarak katılmayacaktır” dedi.