Anayasa hukukçusu Prof. Dr. Şule Özsoy Boyunsuz, Cumhur İttifakı’nın getirdiği anayasa değişikliği teklifi ile sırf “İslam’ın belirli bir yorumuna nazaran kapanmış Müslüman bayanları korunduğunu, başı kapalı ve açık bayanlar ortasındaki ayrımın anayasaya sokulmaya çalışıldığını, böylelikle devletin koruduğu makbul bayan kıyafetinin belirlendiğini” söyledi.
Düzenlemenin yalnızca laikliğe değil, çoğulculuğa ve demokratik devlet unsuruna de muhalif olduğunu söyleyen Boyunsuz, aileye yönelik düzenlemenin de ayrımcılık yarattığını aktararak, “Ayrışma ve nefret lisanı, insanlara ziyan verecek boyutlarda şiddeti ve nefreti devlet eliyle tahrik ediyor” dedi.
AKP, MHP ve BBP’li isimlerin imzasıyla Meclis’e sunulan anayasa değişikliği teklifi, 24 ve 41. unsurlarda yapılması öngörülen, “türban serbestisi” ve aileye ait düzenlenmeler içeriyor. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. Şule Özsoy Boyunsuz, teklifi Cumhuriyet’e kıymetlendirdi. Türban konusundaki düzenleme ile ayrımcılık yasağının belirlendiğini lakin türbanın yasak olmadığını, hasebiyle rastgele bir yasağın kaldırılmasının kelam konusu olamayacağını vurgulayan Boyunsuz, “Yasak kalkmadığı üzere hukuken ayrımcılık yasağı aslında anayasamızda çok daha geniş bir çerçevede korunuyor. Anayasanın 10. unsuru, bayan yahut erkeğin lisan, ırk, renk, din, mezhep, cinsiyet, siyasi fikir sebebiyle ayrımcılığa uğramayacağını düzenliyor. Münasebetiyle başörtüsü sebebiyle ayrımcılık yasağının hukuken ayrıyeten düzenlenmesine gerek yok. Kâfi düzenleme varken başını kapatan yahut kapatmayan bayanlar ayrımının anayasaya sokulması ne kadar gerçek? Seçimlere yönelik popülist telaffuzlardan öte bir paha taşıdığını söylemek güç” dedi.
“GÜVENCELERİ ORTADAN KALDIRACAK”
Aynı unsurda, “yalnızca başını kapatan ve özel kıyafet tercih eden kadınlar” için de düzenleme yer aldığını söyleyen Boyunsuz, “İlk paragrafta örtülü ve örtüsüz bayan ayrımı yapılmış, ikinci paragrafta da örtülü bayanların kıyafetlerini mutlak, sınırlanamaz, müdahale edilemez biçimde koruyan bir düzenleme gelmiştir. Getirilmek istenilen düzenleme tüm dinler, bayanlar ve insanları muhafazayı amaçlamıyor” diye konuştu. Boyunsuz, özetle şunları kaydetti:
“Laiklik unsuru, her şeyden önce devletin tüm inançlar ve dinler karşısında yansız olmasını zarurî kılıyor. Meğer bu düzenleme yalnızca Müslüman muhafazakâr
kadınların örtünenleri için özel muhafaza getiriyor. Teklif; dinler, inançlar, cinsler ve bayanlar ortasında ayrım yaratıyor. Fiilen laiklik prensibinin çoğulcu toplumda getirmeye çalıştığı tüm teminatlar ortadan kaldırılmış olacak. Düzenleme, yalnızca İslam dininin belirli bir yorumuna nazaran belirlenmiş kıyafeti seçenleri koruyor. Hem de yaşama hakkına bile verilmemiş bir mutlaklıkta. Anayasa eliyle devletin koruduğu makbul bayan kıyafeti belirlenmiş oluyor. Korunması gereken kıyafet değil, bayanın seçme özgürlüğüdür. Bir bayan bunu kendisi belirlediğinde müdahale görememelidir.”
“DEVLET MAKBUL GÖRECEK”
Düzenlemenin türel sonuçlarına da değinen Boyunsuz, “Müslüman olmayan ya da seküler ömür şeklini seçmiş bir bayanın dini sembol ve kıyafetleri müdahale görebilecekken, örtülü Müslüman bayan korunacak. Yani devlet, bayanı nasıl görmek istediğini söylemekte, bu türlü olduğunda onu makbul görmektedir. Bu yalnızca laikliğe değil, çoğulculuğa ve demokratik devlet unsuruna de alışılmamış. Çarşafla ameliyata girmek isteyen bir bayan cerraha ameliyat önlüğü giy denilemeyecek, bir atlete seçili forma önerilemeyecek, yüzünü göremediğiniz öğrenciye imtihanda yüzünüzü açın denilemeyecek ya da güvenlik sebebiyle aranamayacak, kimlik fotoğrafında yüzün açık olması talep edilemeyecek. O denli ki bunu söyleyenler ya da eleştirenler ceza alabilecek. Çünkü kınama dahi yasaklanarak, kararı tartışmak da yasaklanmak istenmekte. Söz özgürlüğüne de müdahale getirilmekte” sözlerini kullandı.
“SEMBOL YAPACAKLAR”
“Asıl hedefin başörtüsünü tekrar siyasal İslam’ın sembolü yapmak, toplumu ve siyasi partileri bu sorun üzerinden ayrıştırmak, kendi seçmenini gri alandan geri çekerek birleştirmek ve kartları yine dağıtmak olduğunu düşünüyorum” diyen Boyunsuz, “AKP, iktidara geldiğinden beri daima anayasa değişikliği yapıyor, konuşuyor ve konuşturuyor. Bu tipik bir popülist ve istismarcı anayasacılıktır” dedi.
“ANCAK TOTALİTER REJİMLERDE OLUR”
Aileye yönelik düzenleme ile de evliliğin erkek ve bayan evliliği temeline oturtulduğunu söyleyen Boyunsuz, düzenleme ile bayanların boşanma haklarının, aile içi şiddet ve taciz olaylarının ele alınışının ve LGBTİ bireylerin özel hayat müdafaasının amaç alındığını söyledi. Teklifin münasebetinin önemli ayrımcılık içerdiğini aktaran Boyunsuz, “Anayasanın insan haklarına saygılı, laik ve demokratik devlet prensiplerine karşıttır. Ayrıyeten İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nin 8. unsurunda teminat altına alınan özel hayatın korunması hakkına da alışılmamıştır. Çünkü aile, devletin belirlediği tek tip biçimde kurulmaz. Bekar anne ve babaların çocuklarıyla olan birlikleri, evlenmeden birlikte olan bayan ve erkeklerin veya LGBTİ bireylerin cinsel ve özel hayatları devletin müdahalesi dışında fakat müdafaası altında olabilir. Devletin, özel hayat alanına yönelik dayatmaları lakin totaliter rejimlerde olabilir” sözlerini kullandı.
“ŞİDDETİ TAHRİK EDİYOR”
Usule yönelik tespitlerde de bulunan Boyunsuz, anayasaların, gücü ele geçirenlerin kendi dünya ve devlet görüşünü toplumun kalanına dayatmak için yapılan hukuk metinleri olmaması gerektiğini vurguladı. Boyunsuz, “Yapılış üslubu açısından karşı çıkılmalı. Ayrışma ve nefret lisanı, insanlara ziyan verecek boyutlarda şiddeti ve nefreti devlet eliyle tahrik ediyor. Toplumsal barışı korumak isteyen milletvekillerince boykot edilmeli. Kaldı ki seçim arifesinde anayasal düzenlemeleri artık mühleti dolmuş bir meclise değil, yeni gelecek meclise bırakmak daha demokratik bir tutum olacaktır” dedi.