AKP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçtiğimiz yıl 20 Aralık’taki kabine toplantısının akabinde açıklamalarda bulunarak yeni bir ekonomik model duyurmuştu. Açıklamaların akabinde 18 TL’ye kadar yükselen dolar sert düşüşle 12 TL’nin altına, 20 TL düzeyini aşan Euro ise 13,50’nin altına gerilemişti. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ‘Kur Muhafazalı TL Vadeli Mevduat’ modelinin açıklandığı 20 Aralık gecesi kamu bankalarındaki hareketlilik hakkında, “20 Aralık gecesi kura hiçbir müdahalede bulunulmadı. Bir müddet sonra bunlar açıklanıyor aslında. 3 ay sonra ortaya çıkacak” demişti. Geçen bir yılın akabinde dolar 18,65 TL, euro ise 19,75 TL’nin üzerinde tutundu.
“1 MİLYAR DOLAR BOZDURULDU”
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) İdare Şurası Lideri ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, açıklamaların akabinde katıldığı bir televizyon programında o gece 1 milyar dolar bozdurulduğunu belirtmişti. Çakar, “Buradaki maliyetin kamu bankaları ve ilgili bankalar tarafından karşılanması kelam konusu değil. Bu maliyet Hazine tarafından karşılanacak” dedi.
KKM’NİN MALİYETİ ARTIYOR
Erdoğan ve Nebati’nin açıklamalarının akabinde 21 Aralık 2021’de Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) Resmi Gazete’de yayımlandı. 2022 yılı içerisinde seferlerde yeni düzenlemeler getirilen KKM’nin maliyeti üzerine tartışmalar ise sürüyor. 2021 yılı aralık ayında devreye alınan KKM, TL birikimler, kurdaki değişimlere karşı müdafaa altına alındı. En az getiri oranının, siyaset faizinin altında olmamasına karar verildi.
KKM’nin maliyeti 2022’nin birinci yarısında 37,2 milyar dolara ulaştı. Ziraî takviyelerin 21,4 milyar TL olduğu düşünüldüğünde ortaya çıkan maliyetin büyüklüğü daha güzel hesaplanabilir. Yılın geri kalan kısmındaki maliyeti ise Nebati’nin TBMM Genel Kurulu’nda bakanlığının 2023 yılı bütçe görüşmelerinde konuşmasından öğrendik. KKM’nin maliyetinin giderek azaldığına dikkat çeken Nebati, “Ocak-Ekim periyodunda KKM’ye bütçeden 91,6 milyar TL harcama yapılırken, kurdaki istikrar ile Kasım ve Aralık’ta şu ana kadar bütçeden rastgele bir transfer yapılmamıştır” dedi.
Uygulama 31 Aralık 2023 tarihine kadar devam edecek.
MERKEZ BANKASI’NA KKM’NİN MALİYETİ NE OLACAK?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Şahap Kavcıoğlu, Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) uygulamasının tesirleri üzerine de değerlendirmelerde bulunarak “Kur muhafazalı mevduat uygulamasının Merkez Bankasına bir yükü yok. Bunun altını çizerek söyleyeyim. İsmi kur müdafaa ancak biz döviz satın alıyoruz. Hazine’yle bizim sürecimiz farklı, karıştırıyorlar.” dedi.
Bugün borçlanmaların yüzde 25-30’lardan yüzde 9,5’lere kadar gerilediğini, bunun KKM uygulamasının bir sonucu olduğunu anlatan Kavcıoğlu, bu açıdan bakıldığında Hazine’nin de bu işten çok karlı olduğunu tabir etti.