Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO), dünya genelinde besin fiyatlarının düştüğünü açıklarken Türkiye’de besin enflasyonu evvelki gün yüzde 102.55 olarak açıklandı. Enflasyonda en çok fiyat artışının ulaştırmada olması ise endüstrici ve çiftçiyi endişelendiriyor. Artırımların durmayacağını belirten kesim temsilcileri gübreden elektriğe her alanda fiyat artışlarının sürdüğünü kış aylarının daha sıkıntı geçeceğini savunuyor.
Türkiye’de enflasyon arttıkça iktidar “global enflasyon” telaffuzunun arkasına gizleniyor. Lakin sayılar zıddını gösteriyor. FAO’nun, evvelki gün açıkladığı kasım ayı besin fiyat endeksine nazaran dünya genelinde besin fiyatları geriledi. Hububat Fiyat Endeksi, bir evvelki aya nazaran yüzde 1.3, Süt Eserleri Fiyat Endeksi yüzde 1.2 azaldı. Tereyağı, yağsız ve tam yağlı süt tozlarının dünya fiyatları da geriledi. Tıpkı ay için TÜİK’in açıkladığı datalara bakıldığında ise Türkiye’de tereyağı fiyatları yüzde 17.58, süt ve peynir fiyatları ise yüzde 15.05 arttı.
Bu tabloyu kıymetlendiren Türkiye Ziraatçiler Derneği Lideri Hüseyin Demirtaş, tahlili tarlada değil markette aradıkları sürece artışın devam edeceğini belirterek şunları söyledi:
GİRDİ ARTIŞI DURMALI
“Gübrede yıllık fiyat artışı yüzde 230’u buldu. Hava soğudu seraları ısıtmak için elektrik faturaları artıyor. Besin fiyatlarının düşüşü için tek prosedür girdi fiyatlarının düşmesi. Yoksa ne yaparsanız yapın düşmez.”
Türkiye Halciler Federasyonu Lideri Yüksel Tavşan ise ulaştırmadaki fiyat artışlarının tarım eserlerinin taşınmasında sorun yarattığını belirtti. Tavşan, “Antalya’dan ücretsiz domates bulsanız İstanbul’a getirmeniz 5 lira tutuyor. Dolayısı ile 10 liranın altına bir şey yemek mümkün değil. Zerzevat ve meyvede kış nedeniyle yeni fiyat artışları da gelecek” diye konuştu.
Dünyada fiyatları gerilerken Türkiye’de artan süt ve süt eserlerinde de yeni artırımların geleceği belirtiliyor. Süt Üreticileri Merkez Birliği Lideri Tevfik Keskin, üreticinin kazanmadığı bir model uygulandığını belirterek “Önce yetiştiriciyi teşvik edecek bir sistem lazım. Ayrıyeten bizim enflasyon sepetinde tek bir eserimiz var onun dışındaki eserler sanayiciden çıkıyor. Onlara sormak lazım pahalılığı” dedi.
Sanayici ise üretici fiyatları ile tüketici fiyatları endeksindeki farka vurgu yapıyor. İsim vermeden konuşan besin sanayicileri, “Bu elektrik ve doğalgaz fiyatları ile nasıl düşürelim fiyatları? Artık fiyat artırımı geliyor, bir de güç artırımı bekleniyor. Bunlar gelince daha da artacak” diye konuştu.
ENFLASYONU İŞLENMİŞ BESİN ARTIRDI
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) da 1.5 yıl sonra birinci defa yavaşlama kaydeden enflasyonda besin kümesi geneline yayılan artışların sürdüğünü belirtti. TCMB de “Aylık Fiyat Gelişmeleri” raporunda besin fiyatlarında bilhassa işlenmiş besin fiyatlarının artışına değinerek üreticileri doğrulamış oldu.
Raporda ayrıyeten, kiraların mevsimsel tesirlerden arındırılmış aylık artış oranının ise yavaşladığı belirtildi.