Edebiyatımızın ölümsüz ismi, Türkçenin en büyük kalem erbaplarından Yaşar Kemal anısına düzenlenen sempozyumun bu yılki mesken sahipliğini İzmir üstlendi. Ekolojik bir tema etrafında şekillenen, Yaşar Kemal’in doğa/çevre gerçeğine bakışını iki gün boyunca düzenlenen farklı oturumlarda irdeleyen sempozyumun açılışında konuşan Yaşar Kemal Vakfı Lideri Ayşe Semiha Baban Gökçeli, “Bu bir anma değil, bugün dünyamızın en yakıcı sorunu olan etraf sorunu için yeni bakışlara gereksinimimizi da hatırlatan bir çağrıdır” diyerek çizdi çerçeveyi.
Gökçeli’nin çabucak akabinde sahneye gelen İBB Lideri Tunç Soyer ise “Yaşar Kemal bu toplumun vicdanıydı” dedi ve Yaşar Kemal’in zorluklara karşın umutla hiç yorulmadan yazdığını ve adaletsizliklerin karşısında durduğunu söyleyerek konuşmasını şöyle tamamladı:
“Biz de ondan öğrendiğimiz üzere her ne kıymetine olursa olsun hayatı, barışı ve demokrasiyi savunmaya devam edeceğiz. Çok yaşa Yaşar Kemal!”
‘BİR BİLGE İNSAN’
Açılış öncesi bir ortaya geldiğimiz İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, Yaşar Kemal Vakfı Lideri Ayşe Semiha Baban Gökçeli ve müellif Feridun Andaç sempozyumun teması hakkında bilgiler verdiler ve Yaşar Kemal hakkındaki anı ve görüşlerini paylaştılar.
Tunç Soyer, “Yaşar Kemal denince benim aklıma bilge bir insan geliyor. Bence insanlığın kâinattaki en büyük bilgelerinden biri. Yunus Emre üzere, Shakespeare üzere… Çok sayamazsınız fakat bir tanesi Yaşar Kemal” diyerek başladığı kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yaşar Kemal deyince bende çağrışan üç şey var; bir bilgelik, iki Anadolu, üç kültür. Kültürü hayatı tanımak, anlamak için ve oradan değiştirmek için kullanmış. Biz de lokal idare olarak ondan ilham aldık ve kültürü iklim kriziyle, besin kriziyle, güç kriziyle yoksullukla, savaşla başa çıkmanın en güçlü araçlarından biri kabul ettik. O yüzden de bir tanım yaptık, döngüsel kültür dedik ismine ve şöyle dört sütun üzerine oturan bir kavram tanım ettik: Tabiatla ahenk, birbirimizle ahenk, geçmişimizle ahenk ve değişimle ahenk. Burada da ilham bizim için Yaşar Kemal oldu.”
YOL GÖSTERİCİYDİ
Sempozyumun Ahmet Adnan Saygun Sanat Merkezi’ndeki açılış oturumu hisli ve coşku dolu anlara sahne oldu. Türk sinemasının sultanı, Yaşar Kemal’in “Yılanı Öldürseler” romanından sinemaya uyarlanan sinemanın direktörü, senaristi ve başrol oyuncusu Türkan Şoray’ın da hazır bulunduğu açılış oturumuna şair, yazar Ataol Behramoğlu, Yaşar Kemal’in yurtdışındaki yayıncısı Lucien Leitess, “Deniz Küstü” operasının ABD’li bestekarı Michael Ellison ve moderatör sıfatıyla Ayşe Semiha Baban Gökçeli de katıldı.
Yaşar Kemal’in kendisi için çok kıymetli bir yol gösterici olduğunu vurgulayan Ataol Behramoğlu, “Birkaç gün evvel iktidar kanadından biri Türkçe ile düşünmek mümkün değildir diyerek aslında edebiyatçılarımıza hakaret etmiş oldu, Yaşar Kemal’e, Nâzım Hikmet’e, bütün bir 20. yüzyıl Türk edebiyatına hakaret etmiş oldu. Yaşar Kemal yalnızca mevzuları prestijiyle değil, lisanı bakımından da büyük muharrirdir. Her müellif bu türlü değildir, lakin Yaşar Kemal Türkçemizin çok çok büyük bir yazarıdır” dedi ve salondan büyük alkış alan şu kelamlarıyla konuşmasını bitirdi:
“Sevgili arkadaşlar, Yaşar Kemal’e borcumuzu Türkçe düşünülmez diyenleri şu iktidardan azlettiğimiz vakit ve bütün insanlarımız fevkalâde Türkçemizden Yaşar Kemal’in tadına vardığı vakit ödemiş oluruz.”
TÜRKAN ŞORAY’DAN İZMİR MARŞI
İzmir Büyükşehir Beledi-yesi’nin iştirakçilere plaket sunması ile sonlanan açılış oturumunun en coşku ve his dolu anlarıysa Türkan Şoray’ın başlattığı ve tüm salonun alkış tutarak daima bir ağızdan eşlik ettiği İzmir Marşı’nın okunmasıyla yaşandı.
Bir edebiyat etkinliğinde marş okunması kulağa tuhaf gelebilir tahminen lakin burası İzmir ve Mustafa Kemal isminin geçtiği her dize burada bir öteki yankılanıyor; bunu da akıldan çıkarmamak lazım elbette.