Ege İhracat Birlikleri (EİB) Koordinatör Lideri Başkanı Jak Eskinazi, İzmir Ticaret Odası Kasım ayı meclis oturumunda ülke iktisadını kıymetlendirdi. Jak Eskinazi, Türkiye’deki yüksek enflasyona dikkat çekerek, bu şartlarda ihracatın gelişmesinin ve ilerlemenin mümkün olmadığını aktardı.
Küresel iktisatta yaşanan gelişemleri anlatan EİB lideri, “Dünyada ve Avro Bölgesi’nde yıllık enflasyon yüzde 10-12 bandında. Rusya’nın enflasyonu Ukrayna’yı işgalinden bu yana ikiye katlandı, lakin düşüyor. Almanya, İtalya ve Birleşik Krallık çift haneli düzeylerde. Elbette ki ithalata bağımlı ve makus yönetilen yoksul ekonomiler daha yüksek risk altında. Ve Türkiye’de enflasyon 1998’den beri en yüksek seviyede… Türkiye’de son 25 yıldır karşılaşmadığımız enflasyon oranları ölçülüyor. Arjantin örneğini aklımıza kazımamız gerekiyor; Son 10 yıldır girdiği yüksek enflasyon sarmalından çıkamadı” diye konuştu.
“TÜRKİYE, ARJANTİN’İ GEÇMİŞ DURUMDA”
Arjantin, Venezuela, Sudan, Suriye üzere geri kalmış ülkelerden örnek veren Eskinazi, “Günde 5.50 dolar altında ile geçinmeye çalışanların nüfusa oranı 2012’de yüzde 4 iken 2022’de yüzde 36’ya ulaşmış durumda. Türkiye, Arjantin’i geçmiş durumda. Enflasyonda dünya sıralamasında 6’ıncıyız. OECD ve G20 ülkelerinde ise birinciyiz. Enflasyonun olduğu bir ülkede gelir dağılımı yoktur, alım gücü yoktur, işsizlik, geçim sorunu, yoksullaşma ve kıtlık vardır. Bırakın ekonomik istikrarı, siyasi istikrar da yoktur. Sayın Demirel’in 1991 yılında enflasyonu anlatırken dediği üzere, ‘Enflasyon devletleri yıkan, Milletleri içinden bozan bir olaydır.’ Enflasyon oranı Türkiye’den daha yüksek olan Venezuela, Sudan, Lübnan, Suriye ve Zimbabve’ye bakalım; Hepsi yıllardır bir ekonomik krizden başkasına savruluyor. Ekonomileri batmış, işsizlik oranları pik yapmış durumda” sözlerini kullandı.
EKONOMİK KRİZ İNSANİ BİR TEHDİT HALİNE GELMİŞ DURUMDA
Bu ülkelerin kimilerinde yabancı para ünitelerinin kullanıldığını aktaran Jak Eskinazi, “Hayat pahalılığı, ekmek ve yakıt krizi protestoları, fakirlik ve açlık sınır safhada. Artan şiddetli çatışmalar yüzünden milyonlarca insan yerinden ediliyor. Ekonomik kriz insani bir tehdit haline gelmiş durumda. Şu tablodan hakikaten büyük dersler çıkarmamız gerekiyor. Türkiye bu ülkelerle kıyaslanacak hale nasıl gelebilir? Enflasyon ortamında uzun müddet kalmak yozlaştırır, sizi onlarca yıl geriye atar. Şu an yüksek enflasyon bizi resmen 30 yıl geriye atmış durumda” dedi.
“İŞSİZLİK ARTACAK!”
Avrupa ülkelerinde, ABD’de yüzde 9’un üzerine çıkan enflasyon oranları son 50 yılın 70 yılın tepesi olarak nitelendirildiğini hatırlatan EİB Lideri, “Biz, Avrupa’nın ABD’nin bir yılda yaşadığı- yeni karşılaştığı- panik yaşadığı enflasyonun neredeyse 10 kat daha yükseğini bir ayda yaşıyoruz. OECD’nin iddialarına Türkiye enflasyonun en yüksek olduğu ülke olmaya devam edecek. Dış talepteki zayıflama ihracat artışını da yavaşlatacak. İşsizliğin artacağı da kestirim ediliyor. Bu şartlar ihracatın gelişmesi, ilerlemesi için bir ortam yaratmıyor” formunda konuştu.
Avrupalı şirketlerinin Türkiye’yi “sourcing (kaynak bulma) ve reshoring (üretimin ülke içine taşınması)” lokasyonu olarka gördüğünü anlatan Eskinazi, “Türkiye potansiyelini kullanamamasına karşın Avrupalı şirketler için önde gelen bir tedarik merkezi. Lakin artık global resesyon ile navlun fiyatları da düşüyor. Avantajımızı kaybediyoruz. Optimist olmak için nedenimiz yok. Her ne kadar bu inanılmaz konjonktür Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını gölgelese de biz çalışmalarımıza her gün yenilerini ekliyoruz. Yaklaşık dört yıldır sürdürülebilirlikle ilgili ağır mesai yapıyoruz. Yenilenebilir güçle ilgili yatırımlarımız gündemde. Önümüzde sürdürülebilirlikle ilgili bir dizi regülasyon bizi bekliyor. Bir an evvel ayağa kalkıp katma kıymet yaratan kıymetli bahislere odaklanmamız gerekiyor” sözlerini kullandı.