Zorlayıcı ömür olayları karşısında verdiğimiz duygusal yansıların epey olağan ve hayat akışının içerisinde kaçınılmaz bir durum olduğunu söyleyen VM Medical Park Maltepe Hastanesi’nden Uzm. Klnk. Psk. Deniz Oğur Yiğit, “Uyaranların şiddetli ve uzun vadeli olması, duygusal açıdan kişinin dayanıklılığına bağlı olarak his durumda bir ekip dağılmalara sebebiyet verip kişinin günlük hayattaki fonksiyonelliğini bozduğu durumlarda kronik gerilimden bahsedebilir. Bu müdahale edilmesi gereken değerli bir durumdur. Zira kronik gerilim bir mühlet sonra başka psikiyatrik rahatsızlıklarla da bir ortaya gelerek, kişinin önemli klinik belirtiler göstermesine ve yıkıcı bir hal almasına sebebiyet verebilir. Zorlayıcı bir uyarana maruz kalan bir bireyin bir müddet korku, telaş taşıması, huzursuz ve inançsız hissetmesi ve gün içinde dikkat süreçlerinin dağılması üzere süreçlerin muhakkak bir müddet devam etmesi epey olağan bir durumdur” diye konuştu.
“DUYGUSAL AÇIDAN ZAYIF BİREYLERDE DAHA ÇOK GÖRÜLEBİLİR”
Kronik gerilimin her bireyde görülebileceğine değinen Uzm. Klnk. Psk. Deniz Oğur Yiğit, “Bazı bireylerin kişilik gelişimleri ve organik farklılıkları kişiyi kronik gerilime daha yatkın hale getirebilir. Duygusal açıdan zayıf, çocukluk çağı travmalarının ağır olduğu, benlik farkındalığı olmayan, gerilimi olduğu üzere algılamayan ve değerlendiremeyen bireylerde bazen çok küçük uyaranlar bile kronik gerilime sebebiyet verebilir. Kimi bireyler gerilimle aşikâr bir müddet baş edebilirken birtakım bireyler sürecin en basından itibaren bu durumu denetim edemeyebilir. Ancak ne olursa olsun, her iki birey kümesinde da şiddetli ve uzun müddetli gerilimin kesinlikle bir grup olumsuz tesirleri gözlemlenecektir” tabirlerini kullandı.
“BU BELİRTİLER VARSA DİKKAT EDİLMELİ”
Kronik gerilim şahıstan şahsa farklılık gösteren bir kadro psikosomatik belirtilerle kendini gösterebilir diye konuşan Uzm. Klnk. Psk. Yiğit, “Uykusuzluk yahut çok ahenge, iştahın azalması yahut tıkanırcasına yemek yeme davranışı, baş ağrıları, sindirim sorunları, halsizlik, çarpıntı üzere birçok belirtiyle kendini gösterebilmektedir. Kronik gerilime bağlı bu belirtilerle bireylerin baş etme marifetleri gerilimin şiddeti ve yoğunluğuna yahut kişinin aldığı toplumsal dayanağa nazaran zayıf yahut güçlü olabilir. Günlük hayattaki fonksiyonellikte de önemli bozulmalar görülmeye başlayabilir. İçe çekilme davranışı, kalabalık ortamlarda olmak istememe, konuşmada ve bedensel hareketlerde önemli yavaşlamalar, hayatı güya ağır çekimdeymiş üzere yaşama durumu, dikkat süreçlerinin bozulması, öz bakımın zayıflaması, iş hayatında verimsizlik, çok tepkisellik yahut çok sakinlik üzere toplumsal bağlarını de etkileyen bir ekip belirtiler görülmektedir” dedi.
“CİLT HASTALIKLARINA BİLE NEDEN OLABİLİR”
Stresin birey üzerinde farklı hastalıklara da neden olabileceğinin altını çizen Uzm. Klnk. Psk. Yiğit, “Stresin birçok hastalığı tetikleme durumunu değerlendirdiğimizde şiddetli ve uzun müddetli gerilime maruz kalmanın ruhsal, nörolojik, cilt hastalıkları, endokrinolojik hastalıklar üzere birçok hastalığı tetikleyebileceğinden bahsedebiliriz. Bazen kronik gerilimin belirtilerinden fazla, birtakım polikliniklere birtakım şikâyetlerle başvurmuş olan hastaların da belirtilerinin aslında gerilim kaynaklı olduğu söylenmekte ve uzman tabipler tarafından kişi tarafımıza yönlendirildiğinde kronik gerilimden kaynaklı bir grup sıhhat sorunları yaşadığını görebilmekteyiz” diye konuştu.
“BİR TERAPİSTTEN YARDIM ALINMALI”
Kronik gerilimle başa çıkmanın mümkün olup olmadığı hakkında bilgi veren Uzm. Klnk. Psk. Yiğit, “Çocukluktan itibaren olan gelişim süreçlerimiz ve ebeveynlerimizin bize yaklaşımları yetişkinlik süreçlerinde gerilimi algılama ve yönetme hünerlerimizi etkilediği için her bireyde baş edilebilirlikten bahsedemeyiz. Kronik gerilimin uzun müddetli ve şiddetli olmasından ötürü tek başına uzun müddet yönetmeye çalışmak yerine bir uzmanla birlikte baş etme süreçlerini pahalandırmak ve takip etmek, şahısların bu süreçten en az hasarla kurtulmasına sebebiyet verebilir” sözlerini kullandı.
“STRESLİ HİSSETİĞİNİZ DURUMLARI NOT ALIN”
Uzm. Klnk. Psk. Yiğit, bireylerin kronik gerilime sebebiyet veren ömürlerinin modülü olan yahut sonradan dâhil olan süreçleri değerlendirmesinin epey değerli olduğunu vurguladı. Bireylerin kendilerini gerilime sokan durumları belirten Uzm. Klnk. Psk. Yiğit kelamlarına şu sözlerle devam etti:
“Bunlar kendi algıları mı yoksa gerçek bir gerilim faktörü var mı bunu ayırt etmeye çalışabilirler. Gerilim faktörüyse kimilerini kabul edip temastan kaçınabilir, değiştirebileceği şeylerse kendini bu mevzuda geliştirebilir ve dönüştürebilirler. Kişinin reaksiyonlarını gözlemlemesi ve değerlendirmesi değerlidir. Öz tenkit mutlaka yapılmalı ancak şefkat temelinde olmalıdır. Kişi icra ettiği şeyleri geliştirmeli ve gelişimi gözlemleyip değerlendirmelidir. Uygun beslenmeli ve spor yapmalıdır. Bunlar bir mühlet size yardımcı olabilecek küçük tekliflerdir. Lakin kronik gerilimde fonksiyonellik de bozulmuşsa bir uzmanın dayanağı kesinlikle sürece eklenmelidir.”
“STRESSİZ YAŞAMAK MÜMKÜN DEĞİL”
Stresin hayatımızın değerli bir kesimi olduğunu söyleyen Uzm. Klnk. Psk. Yiğit, “Stres olmadan yaşamak diye bir durum asla gerçekçi değildir. Gerilim bazen çok yıkıcı, bazense yapan olabilmektedir. Belirli oranda tasa ve kaygının kişiyi motive ettiğine ait çalışmaların varlığı literatürde de mevcuttur. Örneğin; yarın ki sınavınıza 1 saat daha fazla çalışmanıza sebebiyet veren durum, yarın imtihanda yüksek not almanıza ait isteğiniz ve bunun sizde yarattığı telaştır. Gerilimsiz hayatı arzulamak yerine, gerilimi nasıl algıladığımıza ve yönetebildiğimize bakarsak ve buralarda kendimizi geliştirirsek; yeterlilik hislerinizi geliştireceğiniz ve inançlı hissedeceğiniz, zorlayıcı olaylar karsısında bile daha güçlü durabileceğiniz biri olabilirsiniz. Gerilim vardır ve daima olacaktır, burada kıymetli olan onu nasıl ele aldığımız ve kendimizi bu seyahatte nasıl eğittiğimizdir” sözlerini kullandı.