İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından bu yıl 26’ncısı düzenlenen İstanbul Tiyatro Şenliği “Kibarlık Budalası Remix” oyunuyla perde açtı. Toplam 24 oyun, performans ve dans gösterisinin bir ortaya getirileceği şenlik 26 Kasım’a kadar devam edecek.
Açılış oyunu; Molière’in doğumunun 400. yılında Fransız müellifin en sevilen oyunlarından “Kibarlık Budalası”nın “çağdaş!” bir uyarlaması. Oyunun yönetmeliğini M. Caner Alper ve Mehmet Binay üstleniyor.
“Kibarlık Budalası” saraya yanaşmaya çalışan bir yeni zenginin etrafında dönen olayların gülünç halini mevzu alıyor. Her Moliere oyununda olduğu üzere konutun hizmetlileri ortalığı karıştırıyor ve herkesin başına çorap örüyor.
Günümüzde de bir sarayın olması doğal saraya ve iktidara göndermeleri de beraberinde getiriyor. Bu eleştirel bakış ve sahneden taşlama kısmı seyirciden alkışı aldı. AMA! Oyunun çağdaş yorumu bence sınıfta kaldı. Soylu değil ünlü, vals değil pop, yaklaşık 350 yıl evvel yazılmış bir oyun bugüne tabir yerindeyse yüksek dozda bu kadar tanınan bir halde sahneye taşınır mı? Evet olağan ki olur fakat o ince çizgi geçildi mi güldürü, komik bir hal alıyor ve sonuç hayal kırıklığı…
Oyun sahnelenirken çok sayıda seyircinin salonu terk etmesi ise üzücü. Seyirci ne kadar acı çekerse çeksin ortada bir emek var, sahnede de oyuncu. Bunu oyunculara saygısızlık olarak görüyorum. Oyunda rol alan oyunculara gelecek olursam, hepsi birbirinden başarılıydı. Kendilerine verilen rolleri tam manasıyla yerine getirmişlerdi.
Yönetmenler olay örgüsüne sadık kalmış olsa da sahnelenme süreci tek sözle vasat.
Oyunun konusuna gelecek olursak; 17. yüzyılda, Fransa’da geçiyor. Molière’in 1670 yılında kaleme aldığı oyun, gülmece tipinde olup Paris başta olmak üzere Fransa’nın değişen çehresinin, el değiştiren zenginliğin ve gücün eleştirisi biçiminde yorumlanıyor. Bilgisiz lakin saf, varlıklı orta sınıftan bir adam olan Mösyö Jourdain’in tek gayesi bir asilzade olmak. Soyluların yer aldığı toplumsal statüye geçebilmek için elinden gelen her şeyi yapar. Tıpkı vakitte gayesinde soylu bir bayan olan Markiz’i baştan çıkarmak, kızını bir asilzadeyle evlendirmek üzere orta duraklar da yer alıyor. Kızı ise bir oburunu sevmekte, olaylar Jourdain’in dostu Kont, karısı ve hizmetçi çerçevesinde gülünç bir biçimde gelişmektedir.
Dekor yaratıcı, kostümler başarısız, müzikler eğlenceli… Sahnede canlı müzik yapan bir DJ’in olması çağdaş oyun hudutlarının ne kadar zorlandığının da bir göstergesi.
Klasik oyunlar, klasik olarak sahnelense ya da ufak tefek dokunuşlar yapılsa olmuyor mu sanki?