Üroloji ve Fitoterapi Uzmanı Opr. Dr. Ömer Fatih Çelik, ülkemizde siyah çayın çok fazlaca tükeltildiğini ve bilhassa siyah çay tiryakilerinin olduğunu hatırlattı.
Çay tiryakilerinin çaylarını yudumlarken zihinlerini daima “Çok çay içiyorum, sanki bu durum sıhhatim açısından tehlikeli mi?” üzere soruların meşgul ettiğini söz eden Çelik “Çay, dünya çapında en sık tüketilen içecekler ortasında. Çin ve Japonya üzere yeşil çayın tanınan olduğu yerlerde yapılan araştırmalar yeşil çayın sıhhat faydalarını bilhassa yeşil çay tüketenlerin mevt oranlarındaki düşüklüğünü gösterilmiştir. Bu yüz güldürücü sonuçlar araştırmacıları siyah çaya da yöneltmiştir. Siyah çay içmenin sıhhate birçok yararı olduğuna dair raporlar ekseriyetle yeşil çayın az içildiği bölgelerde yapılmış olsa da çalışmalarda hem eksik hem de daha yaygın olarak tüketildiği yerlerden elde edilen bilgilerde çelişkili sonuçlar tespit edilmiştir. Bu boşluğu gidermek için siyah çay tüketiminin yaygın bilhassa ‘ikindi çayı’ geleneğinin olduğu Birleşik Krallık’ta çay tüketiminin vefat oranları üzerine tesiri araştırıldı. Bu çalışma, 2006’dan 2010 yılına kadar ‘UK Biobank’ isimli geniş bir kohort çalışmasına katılan yarım milyon kişi ortasında gerçekleştirildi. Çalışmaya katılanların yüzde 89’u beş çayı içtiklerini de belirtmiştir. Çalışma bize siyah çayın ani mevt oranlarında azaltmayı sağladığını göstermiştir” dedi.
ÖLÜM RİSKİ İÇMEYENLERE NAZARAN DAHA DÜŞÜK
“İçilen çay ölçüsü ile ani vefat ortasında bir alaka bulunabilmiş mi?” sorusuna Çelik, “Bulgular o denli gösteriyor ki; günde iki yahut daha fazla fincan siyah çay içenlerin ani vefat riski içmeyenlere nazaran yüzde 9 ila yüzde 12 oranında daha düşük. O denli ki; Annals of Internal Medicine’de yayımlanan çalışmaya nazaran içilen çay fincan sayısına nazaran ani vefat için tehlike oranları da belirtilmiştir. Mesela; 1 fincan için 0.95, 2-3 fincan için 0.87, 4-5 için 0.88 fincan, 6-7 fincan için 0.88, 8-9 fincan için 0.91 ve 10 yahut daha fazla fincan için 0.89. Bunun yanında bu çalışmada çay içmek ayrıyeten kardiyovasküler hastalık, iskemik kalp hastalığı ve felç üzere hastalıkları azalttığı da tespit edilmiştir. Bu türlü geniş çaplı bir çalışmada siyah çayın kanser üzerine tesiri insanların aklına gelebilir. Zira kısıtlı sayıda çalışmalarda yeşil çayın kanser hastalıkları tedavilerinde müspet tesirleri olduğu bilinmektedir. Ama bu çalışmada siyah çay tüketimi ile kanser vefatları ortasında bir bağ bulunamadığı üzere, neden bir münasebet gözlemlenemediğine dair net bir yanıt da tespit edilememiştir” diye konuştu.
“SİYAH ÇAY ANİ VEFAT RİSKİNİ AZALTTIĞI İLE ALAKALI ÖNEMLİ BİR BİLGİLER VAR”
İngiltere’de yapılan bir çalışmada siyah çay içenlerde ani vefat riskini azaldığı istikametinde datalar elde edildiğini tabir eden Çelik, “İngiltere’de yapılan bir çalışma var, yaklaşık yarım milyon insan üzerinde yapılmış bir çalışma. Neden İngiltere seçilmiş, zira İngiltere’de 5 çayı var, insanların çay alışkanlıkları var. Bu çalışmaya katılan yarım milyon insanın yüzde 80’nin üzerinde bireylerin 5 çayı içenlerde, ikinci çayı içenleri çalışmaya almışlar. Çıkan sonuç, siyah çay ani vefat riskini azalttığı ile alakalı önemli bir data elde ettiler. Yaklaşık yüzde 9-12 ortasında siyah çay içiminde mevt riskinde bir azalma var. Bu risk fincan ya da bardak sayısı arttıkça düşüyor fakat bir yerden sonra bir düzeye geliyor ve o düzeyin üzerine çıkmıyor. Yani yüzde 12-13’nin üzerine çıkartamıyorsunuz. Demlik demlik çay içelim bu işi azaltalım kanısı gerçek değil. 10-12 bardaktan, fincandan sonra artık mevt riskinde bir düşüklük tespit edilmiyor” sözlerini kullandı.
“ÇAY, OKSİDATİF GERİLİMİ VE İLTİHABI AZALTTIĞI BİLİNMEKTEDİR”
Çayın oksidatif gerilimi ve iltihabı azalttığının bilindiğini kaydeden Çelik, “Çay tüketimiyle ilgili varsayılan tesir düzeneğinin, içerdiği ‘polifenoller ve flavonoidler yani kateşinler sayesinde olmaktadır. Bu sekonder bileşikler sayesinde çay oksidatif gerilimi ve iltihabı azalttığı bilinmektedir. Bu da damar yapılarında endotel işlevini güzelleştirdiği çalışmalarla gösterilmiştir.Bu çalışma, çay içmenin takip periyodunda mevt riskini direkt azalttığını kesin olarak kanıtlayamıyor. Bununla birlikte, bu bulgular çay içenlere itimat vermekte ve siyah çayın sağlıklı bir diyetin kesimi olabileceğini düşündürmektedir. Bu bulgular bize çay tiryakilerine garanti verebilirken, sonuçlar insanların çay içme alışkanlıklarını değiştirmesi yahut çay tiryakisi olması gerektiğini de göstermemektedir. Çayın sıhhat üzerine tesiri çoğunlukla bileşiminde bulunan sekonder bileşikler olarak isimlendirilen fitokimyasallar ile ilişkilendirilmektedir. Çay üretim basamağında fermantasyon süreci, siyah çay içeriğinde bulunan biyoaktif bileşenleri yeşil çaya nazaran çeşit ve ölçülerinde değişiklikler oluşturmaktadır. Aslında çay kateşinleri antioksidan aktivite ile obezite, diyabet, kardiyovasküler hastalıklar ve kanser üzere hastalıkların önlenmesine katkıda bulunduğu, tıpkı vakitte bu bileşenlerin antiviral, antibakteriyel ve nörolojik hastalıklara karşı hami tesirleri olduğu belirtilmektedir” dedi.
KARACİĞER VE BÖBREK İŞLEVLERİNİ OLUMLU İSTİKAMETTE KORUDUĞU TESPİT EDİLDİ
Siyah çayın, karaciğer ve böbrek işlevlerini olumlu tarafta koruduğunu da kaydeden Çelik, “Siyah çayın içerdiği polifenoller nedeniyle aslında pek çok organ ve doku yararı olduğuna dair hücresel ve hayvan deneyleri var. Mesela; erkek üreme sistemi ile böbrek ve karaciğer işlevleri üzerindeki tesirleriyle ilgili farelerde yapılan çalışmalarda siyah çay, sperm canlılığını, sperm hareketliliğini artırdığı ve sperm yapısında az da olsa düzelme sağladığı tespit edilmiştir. Karaciğer ve böbrek işlevlerini olumlu tarafta koruduğu tespit edilirken hormonlar üzerinde tesiri görülmemiştir. Sonuç olarak siyah çay sağlıklıdır” diye konuştu.
Çay tiryakilerinden Aydın Aydoğdu, günde 15-20 bardak çay içtiğini ve şuana kadar hiçbir ziyanını da görmediğini belirterek “Günde 15-20 bardak çay içiyorum. Ziyanını hiç görmedim hiç de bir kahrım olmadı çok da rahat uyuyorum. 2015 yılında kanser oldum bu vakitten beri de yaşıyorum bunu da çaya bağlıyorum. Hastalığımı çay sayesinde yendiğime inanıyorum. Herkese de diyorum ben çaydan ziyan görmedim.75 yaşındayım 60 yıldır hiç çaysız durmam. Çay içmedim mi daima başım ağırır çay içtiğim vakit başımın ağrısı geçer” derken, çayın yararı olduğuna inandığını belirten Fevzi Orhan da “Çayın yararı olduğuna inanıyorum. 81 yaşındayım kendimi bildim bileli çay içiyorum. Çayın hiçbir ziyanını görmedim çayın yararlı olduğuna katılıyorum” diye konuştu.